سنجش نقش خاطره جمعی در فرآیند احیای خانه‌ها و بافت قدیمی ساغریسازان رشت

Abstract

بافت‌های قدیمی با ارزش شهر رشت ازجمله محله قدیمی ساغریسازان به‌مثابه بستر وقوع رویدادها، یادآور خاطرات فردی و جمعی شهروندان بوده و نقش مهمی را در خوشایندی و معنادار نمودن محیط شهری ایفا می‌نماید. ایفاء نقش مورد نظر مستلزم وجود کُدهای قابل شناسایی در بافت‌های قدیمی است که گذر زمان موجب فرسایش آن‌ها شده است. این پژوهش به بررسی خاطره جمعی ساکنین در احیای خانه‌ها و بناهای قدیمی با ارزش ساغریسازان می‌پردازد. پس از پرداختن به نظریه‌های موجود در زمینه خاطره جمعی و مطالعه موردی با رویکرد تحلیلی به آزمون فرضیه پرداخته شده است. پرسش این تحقیق حول این محور قرار دارد که آیا می‌توان از خاطرات جمعی شهروندان درجهت احیای خانه‌ها و بافت‌های قدیمی با ارزش معماری، بهره گرفت؟ همچنین محوریت این تحقیق برگرفته از این فرض است که به‌نظر می‌رسد استمرار و حفظ هویت کلیت بافت ساغریسازان به خاطره جمعی و حس تعلق شهروندان در بافت مورد نظر وابسته است. هدف از این تحقیق یافتن پیشنهادات عملی برای افزایش کیفیت در بافت‌های قدیمی با ارزش بوده؛ و از آنجایی ‌که تبیین کیفی عوامل و محورهای محیطی جهت حصول به پیشنهادات اجرایی است، لذا روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و کسب اطلاعات از طریق منابع کتابخانه‌ای صورت پذیرفته است. برای بررسی خانه‌ها و بناهای بومی مورد مطالعه، پرسشنامه سنجش شاخص‌ها تهیه و تنظیم و در بین 47 نفر از ساکنین این بافت قدیمی توزیع شد و اطلاعات جمع‌آوری شده با نرم‌افزار 1SPSS تحلیل شدند. نتایج نشان می‌دهند که به‌دلیل توجه مدیریت شهری به ساخت و سازهای جدید، بافت قدیمی رها شده و بسیاری از خاطرات در این محله رنگ باخته است، نقش خاطره جمعی در احیای بافت‌های قدیمی با ارزش می‌تواند با به‌کارگیری مشارکت شهروندان و دریافت نقشه‌های شناختی آن‌ها نسبت به مکان، حفاظت از آیین‌ها و برگزاری نمایش‌های آیینی خاطره انگیز در مکان‌های مذهبی و حفظ عناصر بومی قدیمی با ارزش و به‌کارگیری آن در ساخت و سازهای جدید و مورد مطالبه روز شهروندان صورت پذیرد.