بهبود کالبد سکونتگاه‌های دانشجویی در جهت افزایش اجتماع‌پذیری با تکیه بر روش نحو فضا، نمونه‌موردی: خوابگاه دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار

Abstract

در طراحی فضاهای خوابگاهی اجتماع‌پذیر عوامل کالبدی، کارکردی و ویژگی‌های اجتماعی- روانی کاربران فضا نقش دارند. پژوهش حاضر با تمرکز بر اصلاح کالبد از طریق نحو فضا و ارتقاء عوامل کالبدی و بهبود فاکتورهایی نظیر راه‌یابی، جهت‌گیری، دید مورد نیاز کاربر و خوانایی فضا، درصدد ارائه راهکارهایی به‌منظور ایجاد سکونتگاه‌های دانشجویی اجتماع‌پذیرتر می‌باشد. به‌همین منظور دو مورد از خوابگاه‌های دانشگاه حکیم سبزواری سبزوار که از چیدمان خطی و حیاط مرکزی برخوردارند، با فرض بر این که پیکره‌بندی کالبدی- فضایی مناسب خوابگاه دانشجویی نقش به‌سزایی در ارتقاء اجتماع‌پذیری این اماکن دارد، مورد کنکاش قرار گرفتند. با استناد به پیشینه تجربی موجود، پیکره‌بندی فضایی از طریق سه شاخص اتصال، هم‌پیوندی،عمق فضا و شاخص ترکیبی خوانایی در قالب سه رویکرد محوری، محدب و میدان دید مورد سنجش قرار گرفت، به‌علاوه رویکرد عامل اساس در روش چیدمان فضا به‌عنوان رویکردی کمکی به‌منظور جامعیت بیشتر به نتایج پژوهش به‌کار رفت. شاخص‌های نام‌برده، در راستای نظریه حرکت طبیعی، روش چیدمان فضا (تحلیل روابط بین فضاها) را به الگوهای رفتاری و اجتماعی کاربران ربط می‌دهد که نشان از فصل مشترک هر دو مقوله اجتماع‌پذیری و پیکره‌بندی فضایی می باشد، همان طور که در پیشینه تجربی موجود نیز از این روش و نظریه به‌منظور پیش‌بینی و تحلیل رفتارهای اجتماعی کاربران بهره گرفته شده است. در واقع رویکرد پژوهش حاضر، شناسایی کم هزینه‌ترین اقدامات کالبدی- فضایی مؤثر بر اجتماع پذیری در خوابگاه‌های دانشجویی، پیش از هر اقدام عملی و سرمایه‌گذاری می باشد.