تحلیل سطح و نوع اثرگذاری عوامل کالبدی بر کیفیت زندگی در بافتهای قدیمی شهر بجنورد

Abstract

در این پژوهش که با هدف تحلیل و تعیین نحوه اثرگذاری عوامل کالبدی بر سطح کیفیت محیط سکونت در بافت دارای قدمت شهرستان بجنورد انجام شده است، به بررسی روابط وابستگی و علّی شاخص های مؤثر در این دو حوزه پرداخته شده است. براساس یافته های نظری، شاخص های کالبدی عمده شامل (کاربری زمین، تراکم ساختمانی، کیفیت ابنیه، شبکه دسترسی) دسته بندی شده و رابطه وابستگی هر یک از آ نها بر روی شاخص های کیفی شامل (کیفیت دسترسی شبکه معابر، کیفیت ایمنی و معابر، کیفیت بافت دسترسی به خدمات، کیفیت سیمای محله، کیفیت ابنیه)، با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره مورد تحلیل قرار گرفت. در انتها ب همنظور شناخت نوع اثرگذاری هر یک از متغیرها و بازشناسی متغیرهای اثرگذار مستقیم و غیرمستقیم بر کیفیت محیط سکونت، چرخه های علّی و معلولی بر پایه تفکر پویایی- شناسی مورد استفاده قرار گرفته اند. نتایج نشان م یدهد که ساختار شبکه دسترسی و همچنین سطح تراکم ساختمانی، بیشترین سهم را در تبیین واریانس متغیر وابسته داشته اند. بالا بودن سطح یکپارچگی معابر محله هدف و پایین بودن ضریب برخورداری محله از خدمات اصلی نسبت به جمعیت خود، بیانگر این مطلب است که این محله از یک سو به دلیل ساختار فضایی یکپارچه ناشی از گره های ترافیکی مؤثر، نفوذپذیری بالایی داشته اما از سوی دیگر کاربری های موجود در آن قادر به جذب سفرهای صورت گرفته و ایجاد یک گره عملکردی نیستند. همچنین متغیرهای کیفیت ابنیه و تراکم ساختمانی در کنار دو متغیر شبکه دسترسی و تراکم ساختمانی به طور مستقیم و بدون واسطه بر روی سطح کیفیت سکونت در محله هدف اثرگذارند.