ارزیابی آسیب پذیری معابر طبقاتی، نمونه موردی: بزرگراه شهید صدر تهران

Abstract

برای دفاع از شهرها حفاظت از شبکه معابر، امری لازم و ضروری است. جهت دفاع از معابر شهری در ابتدا لازم است که نقاط آسیب پذیر این معابر مشخص شده و برای این نقاط تمهیدات ویژه در نظر گرفته شود. جهت شناسایی آسیب پذیری معابر در مقابل تهدیدات طبیعی کارهای زیادی در کشورهای مختلف انجام شده است، و در بسیاری از موارد از بررسی مخاطرات انسان ساخت صرفنظر شده است. با توجه به اهمیت تهدیدات انسان ساخت لازم است، این دسته از تهدیدات نیز در بررسی آسیب پذیری معابر مورد بررسی قرار گیرد، که در این پژوهش این امر انجام شده است. به عنوان نمونه موردی یکی از مهم ترین شریان های مواصلاتی شمال شهر تهران یعنی بزرگراه طبقاتی صدر مورد مطالعه قرار گرفت. برای یافتن میزان آسیب پذیری این معبر ابتدا شاخص های مؤثر بر آسیب پذیری این معابر شناسایی و وزن دهی شد. شاخص های کلی مؤثر در آسیب پذیری معابر طبقاتی در سه گروه عمده شاخص های دفاعی، شهری و طبیعی تقسیم بندی شده و هر یک از شاخص ها و زیر شاخص ها به روش سلسله مراتبی و روش TOPSIS امتیا زدهی شد. پس از امتیا زدهی شاخص ها، لایه های جغرافیایی مربوط به آن شاخص و برای محدوده مطالعاتی در نرم افزار ArcGIS ایجاد شد. سپس لایه های ایجاد شده با توجه به وزن تأثیرگذاری شاخص مورد نظر، در نرم افزار مذکور ترکیب و نقشه آسیب پذیری معبر طبقاتی مورد مطالعه، تهیه شد و با تولید نقشه آسیب پذیری میزان ریسک در امتداد مسیر تعیین خواهد شد. لذا پس از انجام مراحل فوق و تهیه این نقشه، آسی بپذیر ترین نقطه در مسیر بزرگراه مورد مطالعه مشخص شد. با توجه به پژوهش انجام شده تقاطع ها از مهم ترین نقاط آسیب پذیر محدوده می باشند. در انتها عوامل ایجاد خطر در آسیب پذیرترین تقاطع در طول مسیر مورد بررسی قرار گرفت.