سنجش میزان بهره مندی از قابلیت های رنگ در راستای بهبود کیفیت خیابان های شهری؛ نمونه موردی: خیابان سپه اصفهان

Abstract

رنگ از طرق مختلف بر انسان تأثیر گذاشته و می تواند بازتاب فرهنگ، باورها، رفتار و نیز احساسات مردم باشد. به این ترتیب به منظور به کارگیری بهینه آن و خلق محیط ها و فضاهای شهری پاسخده، شناخت ویژگی های رنگ ضروری به نظر می رسد. بهره گیری ناآگاهانه، بدون مطالعه و غیرتخصصی از رنگ و عدم توجه به تأثیرات آن بر انسان، در شهرها منجر به تولید فضاهایی می شود که پاسخگوی نیازهای کاربران نیست. هدف پژوهش حاضر ارائه روشی جهت ارزیابی میزان بهره مندی فضاهای شهری از پتانسیل های رنگ با توجه به سطح نیاز، سطح مواجهه با رنگ و کیفیت های مورد انتظار از فضا می باشد. پرسش پژوهش این است که چه رابطه ای میان سطوح تأثیر رنگ بر انسان و کیفیت های محیطی وجود داشته و چگونه در یک فضای داده شده از ظرفیت های رنگ برای ارتقاء کیفی محیط، بهره گرفته شده است. به منظور پاسخ به پرسش مطرح شده، نخست با شناخت جنبه های مختلف تأثیرگذاری رنگ بر انسان و سپس با تبیین مدل نیازهای انسانی مازلو در شش سطح، ماتریسی تشکیل داده شد تا دو مورد نام برده ردیف ها و ستون های آن را تشکیل دهند. سپس با توجه به میزان رابطه آیتم ها در ماتریس از طریق مطالعه ادبیات موضوع، تعدادی از خان هها علامت خوردند. در گام بعدی کیفیت های طراحی شهری با توجه به مدل مراتب نیاز مازلو در سطوح گوناگون تبیین شد که حاصل آن انطباق سطوح تأثیر رنگ بر انسان و کیفیت های طراحی شهری است. در مرحله بعد با تبیین چارچوب نظری، دسته بندی سطوح ماتریس کیل هنگ در چهار سطح، رابطه رنگ و کیفیت های محیطی در خیابان سپه با استفاده از تکنیک دلفی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها نشان داد نیازهای سطح یک در مورد مطالعاتی بیشتر مورد توجه قرار گرفته و پاسخ مصاحبه شوندگان در مورد میزان بهره مندی فضا از پتانسیل های رنگ نسبتاً در همه سطوح )از بسیار خوب تا بسیار ضعیف( به میانگین 20 درصد نزدیک بود.