نشانه شناسی فضای نمایش تعزیه

Abstract

امروزه بحث در مورد نشانه شناسی به یکی از دغدغه های مهم حرفه مندان و نظری هپردازان پیرامون مباحث شهری، معماری و هنری تبدیل شده است. با توجه به این که در عصر حاضر، بعد اجتماعی این علم مورد توجه نظریه پردازان قرار گرفته است. لذا این پژوهش درصدد تحلیل نشانه شناسانه فضای شبیه خوانی های ایرانی به عنوان هنری که هم به لحاظ اجتماعی و هم به لحاظ فرهنگی از دیرباز مورد توجه بوده و امروزه رو به کمرنگ شدن می رود پرداخته و از این طریق سعی در بازشناسی و پی بردن به مفاهیم نشانه شناسانه موجود در کالبد اینگونه نمایش ها را دارد. هدف از بررسی نشانه شناسانه این نمایش ها و فضای مربوط به آن می تواند کمک شایانی به معماری فضای تئاتر در دوره معاصر و ایجاد مکانی که درخور نمایش های ایرانی باشد را در برگیرد. نمونه ای که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است، از جمله نمایش هایی است که پس از اسلام شکل مستقلی به خود گرفته و دارای فضایی برای اجرایش می باشد. این نمونه شامل تعزیه، به عنوان نمایش آئینی است. پژوهش حاضر به صورت توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر شواهد نظری اجرایی نمایش های ایرانی و روش گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی و کتابخانه ای می باشد که در نهایت پس از بررسی تعزیه به عنوان نمایش ایرانی آیتم های مربوط به جنبه نشانه شناختی آن را استخراج کرده و سپس با تعاریف و الگوهای مطرح شده در بحث نشانه شناسی مطابقت می دهد و به تعریف جدیدی از این تطابق دست پیدا می کند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که فضای اجرایی شبیه خوانی های ایرانی تحت تأثیر نشانه های موجود در عناصر و کالبد فضای نمایشی خود می باشند و بیشتر از اینکه این نمای شها بر پایه تأویل باشند، دارای جنبه فرا نشان های هستند.