نگاهی به مقوله هویت در شهرسازی

Abstract

یکی از موضوعات و مفاهیم مورد توجه بشر، موضوع هویت است و فعالیت های انسان در جهت احراز و یا معرفی هویت و مکان و مقامی است که آرمان های منبعث از جهان بینی او برایش تعیین میکند. لذا توجه به باطن و معنای اشیاء و اعمال میتوانند به عنوان یکی از مهم ترین عوامل هویت دهنده فرد و اجتماع و شهر ایفای نقش نماید. هویت، حلقه اتصال زنجیر باورها و عقاید است. هویت هر فرد معنای گذشته و حال اوست. در سیمای شهری نیز هویت قابل تأمل است. در شهرسازی امروز کشور، شکل شهر با مسائل مهمی مواجه است که در این بین عدم توجه به جنبه های کیفی شهر، عدم توجه به ویژگی های شهرسازی سنتی و عدم وجود رویکرد مناسب به گسترش های سریع شهری قابل توجه است. هویت موضوعی است که تفاوت سیمای شهر قدیم ایرانی و سیمای شهر معاصر را موجب گشته است. آنچه مسلم است در تمامی تغییر و تحولات شهرسازی ایران در طول زمان وجه مشترکی بنام زیبایی و تناسب کلی شهری وجود دارد. بنابراین می توان گفت اگر فضای شهری ایرانی واجد هویت بوده است و این هویت در فرهنگ، محیط، کالبد و معنا خود را می نمایاند، در فضای شهری امروز چنین نیست. توجه به شهرسازی و معماری قدیم نشان دهنده همدلی با آن است و سیمای شهرهای بی هویت کنونی حاصل التقاط فرهنگی امروز است. زبان معماری ایران در این دوره زبانی کثرت گراست که در آن فردیت گرایی و خودمحوری وجه غالب است. می توان با شناسایی اصول شکل دهنده فضاهای شهری ایرانی، شناخت نیازهای جامعه انسانی و شناخت ارز شهای فرهنگی جامعه به نظام پایدار برنامه ریزی برای شهر معاصر اندیشید. در این مقاله، معانی واژه هویت، مفهوم هویت شهری و در واقع مفهوم هویت در شهرسازی مورد بررسی قرار می گیرد و علل تفاوت سیمای شهر قدیم ایرانی و شهر معاصر از این دیدگاه بیان می شود.