شفابخشی در منظر سازی باغ های دوره قاجار

Abstract

مروری بر مطالعات محققان در خصوص تأثیر متقابل انسان و محیط نشان میدهد که دگرگونی محیط نه تنها به سوی تعادل و بازیابی روان انسان پیش نمی رود بلکه هرلحظه بر این بحران دامن می زند. بررسی پژوهش ها به تأثیر منظر طبیعی بر سلامت فرد و بهداشت روحی و جسمی او تاکید دارد، از آنجا که منظر شفابخش فضایی با قابلیت کاهش تنش و بازگشت به سلامت روحی و جسمی برای فرد فراهم می کند، هدف از این تحقیق شناسایی میزان شفابخشی منظر باغ ایرانی در دوره قاجار بر سلامت فرد است. چرا که باغ سازی ایرانی با نزدیک کردن انسان به طبیعت زمینه ای برای رهایی از فشار روانی فراساحل های روزمره را فراهم می کند. نقش اصلی شفابخشی منظر فراهم کردن محیطی طبیعی و سالم جهت تأثیرگذاری بر رفع مشکلات جسمی،آرامش فردی از شرایط ناگوار، و افزایش میزان سرزندگی فرد و به طور کلی ارتقا و تسریع فرآیند بهبود و سلامت فرد است و باغ سازی دوره قاجار، که خود زمینه ساز پارک سازی امروز است می تواند فرصتی برای بازتاب مولفه های موثر بر سلامت شهروندی در منظر شهری معاصر فراهم نماید. روش تحقیق شامل مطالعه و بررسی کتابخانه ای، مشاهده، و ثبت اطلاعات پژوهش در رابطه با جامعه آماری و آزمودن آ نها به کمک پرسشنامه است. ترجیحات بازدیدکننده سه نمونه باغ از باغ های دوره قاجار با استفاده از پرسشنامه ای در زمینه میزان تأثیر چهار عنصر تشکیل دهنده باغ (گیاه، آب، عناصر مصنوع، شکل زمین) در بهبود سلامت فرد در چهار معیار (شفای احساسی، فیزیولوژیکی، شناختی، رفتاری) مورد ارزیابی قرار گرفته و نتایج حاصل از طریق نرم افزار access مورد تحلیل قرار می گیرد. تحلیل و تلفیق معیار های موثر بر سلامت با عناصر تشکیل دهنده باغ نشان می دهد که ارتباط تنگاتنگی بین منظر و سلامت فرد وجود دارد و در مقایسه با محیط مصنوع تمایل بیشتر فرد به باز گشت به محیط طبیعی را موجب می سازد با توجه به اینکه در ترجیحات انتخاب مناظر سه نمونه باغ، تفاوتی چشمگیری وجود ندارد طبق آزمایش تجربی پژوهش، هر یک از این باغ ها را می توان منظر شفابخش قلم داد کرد.