شناسایی گونه های تریکودرمای اندوفیت درختان بلوط در جنگل های ارسباران با استفاده از معیارهای ریخت شناختی و مولکولی

Abstract

<strong>چکیده</strong><br /> گونه­های جنس <em>Trichoderma</em> از پراکنش جهانی بر­خوردار بوده و مایکوبیوتای غالب خاک­های مناطق مختلف می­باشند. گونه<em>­</em>های تریکودرما علیرغم این­که از پتانسیل ساپروفیتی قوی برخوردار می­باشند، دارای فاز اپیفیتکی قابل توجهی بوده و از پتانسیل نفوذ به بافت­های داخلی میزبان گیاهی بدون ایجاد خسارت و صدمه به میزبان برخوردار هستند. در سال­های اخیر، توجه ویژه­ای به شناسایی و برهمکنش گونه­های تریکودرمای اندوفیت با میزبان­های گیاهی معطوف گردیده است، با این وجود، اطلاعات چندانی در مورد تنوع زیستی گونه­های تریکودرمای اندوفیت در ایران وجود ندارد. تحقیق حاضر با هدف شناسایی گونه­های تریکودرمای اندوفیت درختان بلوط در جنگل­های ارسباران انجام گردید. برای این منظور در تابستان سال 1393 از قسمت­های تنه و سرشاخه­ی درختان بلوط سالم و درختان دارای علایم زوال در مناطق حاتم بیگ )مشگین شهر) و کلیبر نمونه­برداری شد. در مجموع، 23 جدایه­ی­ تریکودرما از مناطق نمونه­برداری شده جداسازی و خالص­سازی گردید. هویت جدایه­ها بر اساس ویژگی­های ریخت­شناختی و داده­های توالی ناحیه ITS-rDNA، <em>Trichoderma atroviride</em>، <em>T. citrinoviride</em>، <em>T. harzianum</em>، <em>T. longibrachiatum</em> و <em>T. polysporum</em> تعیین گردید. در تبار­نما­ی ترسیم شده براساس توالی ناحیه ITS-rDNA، جدایه­های مربوط به هر یک از گونه­های شناسایی شده به همراه توالی نمونه­ی تیپ هریک از گونه­ها، با اعتبار سنجی بالا گروه<em>­</em>بندی شدند. کلیه­ی گونه­ها برای اولین بار از جنگل­های ارسباران گزارش می­شوند و بلوط سیاه (<em>Quercus macranthera</em>) به عنوان میزبان جدید برای تمامی گونه­های شناسایی شده در این تحقیق معرفی می شود. گزارش این گونه­ها ­از روی بلوط سیاه برای دنیا جدید می­باشد. با شناسایی این گونه­ها امکان ارزیابی کارایی این گونه­ها در کنترل زیستی بیمارگرهای گیاهی و تقویت رشد گیاهان فراهم خواهد شد.<br /> <br /> <strong> </strong>