تأثیر نانو ذرات لیپیدی جامد حاوی اسانس آویشن شیرازی (Zataria multiflora) بر بازدارندگی از رشد عوامل پوسیدگی قارچی Aspergillus niger ، Aspergillus ochraceus و flavus Aspergillus

Abstract

<strong>چکیده</strong> استفاده از اسانس گیاهان دارویی به منظور کنترل عوامل بیماریزای گیاهی با مشکلاتی مانند ناپایداری، تبخیر و تجزیه در مقابل شرایط محیطی و شیمیایی روبرو است. به منظورمرتفع کردن مشکلات استفاده از اسانس آویشن شیرازی و افزایش کارایی آن در کنترل عوامل بیماریزای قارچی (<em>Aspergillus flavus, Aspergillus niger</em>و<em>Aspergillus ochraceus</em>) از سیستم حامل نانوذارت لیپیدی جامد استفاده شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار به روش اختلاط اسانس و نانوذرات لیپیدی جامد حاوی اسانس با محیط کشت سیب­زمینی دکستروز آگار با چهار غلظت 20، 50، 100 و 200 میکرولیتر اسانس بر لیتر محیط کشت بود. نانوذرات لیپیدی جامد حاوی اسانس با استفاده از امواج فراصوت تهیه شد. اندازه نانوذرات لیپیدی جامد حاوی اسانس تهیه شده کمتر از 200 نانومتر، شاخص پراکندگی 483/0، پتانسیل زتا 6/42- میلی­ولت و شکل نانو ذرات نیز کروی بود. حداقل غلظت بازدارنده برای اسانس به فرم آزاد در گونه <em>A.</em><em>niger</em>200 میکرولیتر بر لیترو برای گونه­های <em>A.</em><em>ochraceus</em>و<em>A.</em> <em>flavus</em> 300 میکرولیتر بر لیتر بود. همچنین حداقل غلظت بازدارنده برای نانوذرات لیپیدی جامد حاوی اسانس برای تمامی گونه­های قارچی 200 میکرولیتر بر لیتر بود. بر اساس این نتایج نانو ذرات لیپیدی جامد حاوی اسانس نسبت به فرم آزاد اسانس باعث افزایش 38 درصدی بازدارندگی بر روی رشد عوامل بیماریزای قارچی مورد آزمایش شدند. این نتایج نشان داد نانوذرات لیپیدی جامد می­تواند حامل مناسبی برای اسانس آویشن شیرازی در جهت افزایش کارایی و کنترل عوامل پوسیدگی<em>A. ochraceus</em>، <em>A.flavus </em><em> </em>و<em>A.niger</em>باشد.