جذابیت در آیینه حکمت ، از حکمت اسلامی تا حکمت هنر اسلامی

Abstract

مسئله «جذابیت» در هر فرآیند ارتباطی ، یکی از نخستین دغدغه های دو سوی ارتباط ، یعنی فرستنده و گیرنده پیام است . پیامی که واجد جذابیت باشد ، تضمین کننده استمرار ارتباط و شکل گیری ارتباطی اثر گذار خواهد بود . هر دینی مبتنی بر مبانی اندیشه ای خود ، نظام ارتباطی خاصی را برمی گزیند و به تبع آن ، شیوه ها و اهداف خاص در انتقال پیام تعیین می شود . از این رو ماهیت و الگوی جذابیت در پیام رسانی در هر نظام ارتباطی ، متفاوت است و بسته به مبانی اندیشه ای آن می توان تبیین کرد. در مقاله حاضر تلاش شده است به مدد روش تحلیلی توصیفی و با گزینش مبنای حکمت اسلامی ، در بخش نخست ماهیت جذابیت تعیین گردد . و در بخش دوم نیز مبانی هنر دینی در قالب عناصر و روابط الگوی جذابیت مبتنی بر حکمت اسلامی و حکمت هنر اسلامی بازسازی شده است . هنرمند ، اثر هنری و مخاطب ، سه عنصر محوری این الگو هستند. نتایج پژوهش ، حاکی از آن است که ماهیت جذابیت ، وصول به زیبایی و ادراک آن است ، بنابراین امری متغیر و دارای مراتب متفاوت است . به طور خاص در پیام رسانی هنری ـ دینی ، به میزانی که هنرمند بتواند مراتب بالاتری از زیبایی را در قالب امر محسوس به نمایش بگذارد ، ا ثرش جذابیت بیشتری خواهد داشت در مقابل ، مخاطب نیزبه نسبت سعه وجودی خود ، به میزانی که بتواند زیبایی حاصل از اثر هنری را ادراک کند ، لذت بیشتری خواهد برد و در نتیجه ، پیام برای او جذاب خواهد بود . در این میان ، نوع مدینه ، اعم از فاضله یا غیر فاضله ، یکی از علل مهم زمینه ساز در چگونگی و نوع خلق اثر هنری و ادراک آن است