بررسی مبانی فقهی مسئولیت مدنی ناشی از نقص علم بشری

Abstract

امروزه به دلیل رشد و توسعه علوم و فناوری­ های نوین تولید کالاهای فنی و پیچیده گسترش یافته که به جهت عیوب ناشناخته و پنهان آنها و نقص علوم خسارات فراوان و بعضاً غیر قابل جبرانی نه تنها به مصرف کنندگان بلکه به اشخاصی که از این کالاها استفاده نمی­ نمایند، گردیده؛ که به دلیل عدم مکفی بودن روابط قراردادی نمی ­توان بر مبنای اصول و قواعد حقوقی در این موارد فرض ضمان نمود، بر همین اساس در اکثر نظام­ های حقوقی دنیا نقص علم از عوامل رافع مسئولیت شناخته شده که پذیرش این نوع دفاع و تنها گذاشتن زیان­ دیدگان در برابر صاحبان کالاها و خدمات نوین که دارای امکانات مالی بسیار در دفاع از خود می­ باشند، موجب تضییع حقوق متضررین گردیده، بنابراین در این پژوهش سعی شده است با مراجعه به فقه غنی اسلام و با بازخوانی جدیدی از قواعد فقهی­ای همچون قاعده غرور، قاعده من له الغنم فعلیه الغرم، قاعده لاضرر و... راه حل مناسبی برای جبران خسارات وارده به زیان­ دیده ارائه گردد، تا هم زیان زیان ­دیده جبران شود و هم صاحبان علوم و فنون جدید انگیزه خود را برای ادامه فعالیت از دست ندهند.