تخمین مکانی ماده آلی خاک با داده‌های نامطمئن و کمکی خاکی و روش آنتروپی حداکثر اریب

Abstract

ماده آلی خاک یکی از مهمترین فاکتورهای کیفیت خاک می­باشد و آگاهی از وضعیت آن در خاک، از مهمترین اقدامات در جهت مدیریت منابع اراضی است. با توجه به هزینه و زمان زیادی که در جهت پایش ماده آلی خاک نیاز است، هر روشی که بتواند با حداقل نمونه استفاده از هر نوع داده­های خاکی، بهترین نقشه­های ماده آلی را تولید کند، قدمی در راستای کشاورزی پایدار خواهد بود. هدف از انجام این تحقیق، تخمین مکانی ماده آلی خاک با استفاده از اندازه­گیری­های با دقت پایین ماده آلی، داده­های کمکی خاکی و روش آنتروپی حداکثر اریب (BME) بود. نمونه­برداری از 122 نقطه و از عمق 20-0 سانتی­متری از دشت بناب و میاندوآب صورت گرفت. سپس، ماده آلی خاک به روش والکلی و بلاک و نیز به شکل تسهیل شده آن، تعیین گردید. همچنین، برخی از پارامترهای خاکی از جمله بافت، پایداری خاکدانه­ها و آهک نیز در نمونه­ها اندازه­گیری شدند. تخمین مکانی ماده آلی با داده­های نامطمئن، مدل خطی توسعه یافته با استفاده از داده­های کمکی خاکی و روش BME انجام شد. براساس نتایج، بالاترین R، کمترین RMSE و nRMSE با مقادیر به ترتیب 97/0، 07/0 درصد و 06/0 متعلق به تخمین مکانی ماده آلی با داده­های نامطمئن ماده آلی با درنظر گرفتن خطا بود. همچنین استفاده از مدل خطی توسعه یافته با داده­های کمکی خاکی و وارد کردن خطای این داده­ها در معادلات تخمین، منجر به بهبود تخمین نسبت به زمانی گردید که از خطا استفاده نشده بود (R، RMSE و nRMSE به ترتیب از 65/0، 58/0 و 55/0 به 85/0، 31/0 و 29/0 بهبود یافت). با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق، روش BME امکان استفاده از طیف وسیعی از اطلاعات خاکی را در تخمین فراهم می­آورد و با ادغام خطای ناشی از استفاده از داده­های نامطمئن در تخمین، منجر به بهبود تخمین مکانی ماده آلی گردید.