تاثیر کاربری اراضی روی فراوانی نسبی و ترکیب جوامع باکتریایی خاک

Abstract

تغییر کاربری اراضی یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی بوده که ضمن اثرگذاری روی جوامع ریزجانداران خاک، نقش محوری در اکثر فرآیندهای بیوژئوشیمیایی و اکولوژیکی ایفا می‌کنند. به‌منظور بررسی تأثیر تغییر کاربری اراضی (از مراتع بوته‌زار به کشاورزی) روی فراوانی نسبی و ترکیب جوامع باکتریایی خاک، مطالعه‌ای با استفاده از روش‌ Real-time PCR در سه کاربری اراضی (باغ، زراعی و بوته‌زار) در دشت جیرفت انجام شد. در هر کاربری 12 نمونه خاک سطحی از عمق 10 سانتی‌متری جمع‌آوری و برخی از ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آن‌ها‌ اندازه‌گیری شدند. استخراج و خالص‌سازی DNA از نمونه‌های خاک با استفاده از کیت نوکلئواسپین سویل (NucleoSpin® Soil kit) انجام شد. با استفاده از دستگاه Real-time PCR و طبق روش منحنی استاندارد نسبی، مقایسه کمّی غلظت نسبی و دمای ذوب قطعات 16S rDNA باکتریایی خاک به‌ترتیب برای بررسی فراوانی نسبی و ترکیب جوامع باکتریایی خاک در کاربری‌های اراضی مختلف انجام شد. نتایج بررسی غلظت و کیفیت DNA های استخراج شده از نمونه‌های خاک نشان داد که استخراج و خالص‌سازی DNA با استفاده از کیت نوکلئواسپین سویل مطلوب بود. نتایج آنالیز واریانس یک طرفه ناپارامتریک کروسکال والیس (در سطح آماری پنج درصد) نشان داد که کاربری اراضی روی فراوانی نسبی و ترکیب جوامع باکتریایی خاک اثر معنی‌دار داشت؛ به‌طوری‌که میانگین فراوانی نسبی جوامع باکتریایی خاک در کاربری باغ بیش‌تر و با دو کاربری دیگر تفاوت معنی‌دار داشت. هم‌چنین ترکیب جوامع باکتریایی خاک در کاربری بوته‌زار با دو کاربری دیگر تفاوت معنیدار داشت. به‌طورکلی در دشت جیرفت تغییر کاربری اراضی از بوته‌زار به باغ و از بوته‌زار به باغ و زراعی به‌ترتیب سبب افزایش فراوانی نسبی و تغییر معنی‌دار ترکیب جوامع باکتریایی خاک شده است.