تأثیر شوری ناشی از کلرید سدیم و بور آب آبیاری بر عملکرد و غلظت عناصر غذایی پرمصرف گیاه خرفه

Abstract

امروزه با افزایش جمعیت و نیاز بیشتر به مواد غذایی بهره‌برداری از زمین‌های شور که بخش زیادی از مناطق خشک و نیمه خشک را در برگرفته است، امری اجتناب ناپذیر است. خرفه گیاهی است هالوفیت، یکساله و علفی که به خوبی در خاک‌های شور رشد می‌کند. بور از عناصر ضروری در گیاهان است و به مقدار کم مورد نیاز گیاهان است. با توجه به وسعت زمین‌های شور در ایران، گیاه خرفه این پتانسیل را دارد که به عنوان یک گیاه دارویی، سبزی و حتی علوفه در منابع خاک و آب شور مورد کشت قرار گیرد به منظور بررسی تأثیر شوری ناشی از کلرید سدیم و میزان بور آب آبیاری بر جذب عناصر غذایی گیاه خرفه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 35 تیمار و سه تکرار به صورت گلخانه‌ای اجرا گردید. سطوح شوری ناشی از کلرید سدیم آب آبیاری شامل 5/0(شاهد)، 5/2، 5، 10، 15،20 و 25 دسی زیمنس بر متر و سطوح بور شامل صفر (شاهد)، 5/0، 1، 2و 4 میلی‌گرم در لیتر بودند. نتایج نشان داد با افزایش میزان شوری ناشی از کلرید سدیم آب آبیاری تا 5/2 دسی زیمنس بر متر، وزن تر و خشک و همچنین غلظت عناصر کلسیم، منیزیم در بخش هوایی گیاه خرفه افزایش یافت ولی افزایش میزان شوری به بیش از این حد سبب کاهش این صفات شد. غلظت عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم در بخش هوایی گیاه با افزایش شوری ناشی کلرید سدیم کاهش یافت. با افزایش سطوح بور وزن تر و خشک بخش هوایی و غلظت عناصر غذایی نیتروژن، پتاسیم، کلسیم و منیزیم در بخش هوایی گیاه خرفه کاهش ولی غلظت عنصر فسفر افزایش یافت. با توجه به نتایج این مطالعه کشت گیاه خرفه در مناطقی که شوری نسبتاٌ بالا (5/2 دسی زیمنس بر متر) و بور آن کم باشد توصیه می‌شود.