تاثیر قارچ‌های حل‌کننده پتاسیم بر آزادسازی پتاسیم از کانی‌های سیلیکاتی و برخی شاخص‌های رشد گیاه ذرت (Zea mays L.)

Abstract

از روش‌های تامین پتاسیم مورد نیاز گیاهان بهر‌ه‌گیری از کانی‌های سیلیکاتی و استفاده از میکروارگانیسم‌های حل‌کننده پتاسیم می‌باشد. مطالعه حاضر با هدف جداسازی قارچ‌های حل‌کننده پتاسیم از خاک ریزوسفری و ارزیابی توانایی کمی پتاسیم آزاد‌سازی شده توسط سویه‌ها از منابع مختلف سیلیکاته، به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشگاهی شامل منبع پتاسیم در چهار سطح (بیوتیت، فلوگوپیت، ایلیت و مسکوویت)، زمان انکوباسیون در شش سطح (0، 1، 3، 5، 7 و10) و میکروارگانیسم چهار سویه (A. niger، A. terreus، Trichoderma harzianum و Penicellium sp) و فاکتورهای گلخانه‌ای شامل منبع پتاسیم در پنج سطح (شاهد، پتاسیم محلول، فلوگوپیت، ایلیت و مسکوویت) و تلقیح میکروبی دو سطح (بدون تلقیح میکروبی و تلقیح با قارچ‌ها) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین میزان پتاسیم آزاد‌سازی شده (21/3 میکروگرم در میلی‌لیتر) پس از ده روز انکوباسیون مربوط به کانی بیوتیت با تلقیح سویه (KSF2) Aspergillu terruss بود که با سایر سویه‌های قارچی تفاوت معنی‌داری نداشت. تلقیح میکروبی، ارتفاع گیاه و وزن خشک ریشه را به‌ ترتیب 47/25 و 37/30 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. کاربرد کانی‌های سیلیکاتی و تلقیح میکروبی تاثیر معنی‌داری بر برخی شاخص‌های رشد (قطر ساقه و وزن خشک اندام ‌هوایی) و مقدار پتاسیم اندازه‌گیری شده داشت. تیمارهای میکروبی مقدار پتاسیم بخش‌هوایی و ریشه گیاهان را در کانی ایلیت به ترتیب 37/3 و 43/1 برابر نسبت به تیمار شاهد افزایش دادند. بطور کلی استفاده از تلقیح قارچی تأثیر قابل توجهی در آزادسازی پتاسیم از کانی‌های سیلیکاتی و بهبود رشد گیاه دارد.