میزان معرفت انسان نسبت به خداوند از دیدگاه ابن‌سینا

Abstract

<em>معرفت انسان به واجب‌الوجود و توجه به محدودیت‌های این معرفت، از موضوعاتی است که ابن‌سینا در فلسفه خود به آن توجه ویژه‌ای داشته است. از نظر بوعلی با آن‌که انسان دچار محدودیت‌های معرفتی بسیاری است، اما باب معرفت الهی به کلی مسدود نمی‌باشد. از نظر او انسان توانایی نیل به ذات و حقیقت موجودات را ندارد و آن‌ها را از طریق لوازم و خواص آن‌ها می‌شناسد. در باب حق تعالی نیز شناخت از طریق همین لوازم که اوصاف او را تشکیل می‌دهد، صورت می‌گیرد. مهم‌ترین لازم باری تعالی، وجوب وجود است. دیگر اوصاف باری تعالی با وساطت وجوب وجود درک می‌شود. در باب تصدیق وجود حق تعالی، ابن‌سینا به شیوه‌های مختلف ناشی از اختلاف سطح معرفتی انسان‌ها توجه داشته است. او سطح متوسط تصدیق را ناشی از براهین طبیعی و از سوی عامه مردم دانسته است که از موجودات دیگر بر خداوند استدلال می‌کنند و سطح عالی تصدیق را ناشی از براهین فلسفی و از سوی صدیقین دانسته است. علاوه بر برهان، شیخ به مشاهده عقلی واجب تعالی نیز توجه داشته است.</em>