تحلیل هزینه‌های لجستیک با استفاده از مدل مفهومی و بررسی تأثیر اجرای مرحله اوّل طرح هدفمندی یارانه‌ها بر هزینه‌ها (مطالعه‌های موردی در شرکت‌های کوچک و متوسط)

Abstract

هدف از این پژوهش توسعه مدلی مفهومی برای بررسی و تحلیل هزینه‌های اثر‌گذار بر فرایند لجستیک، با اتکا به ادبیات موضوع در حوزه لجستیک و انجام مطالعه‌های موردی در شرکت‌های کوچک و متوسط در صنایع شیمیایی و صنعت خودرو و در نهایت بررسی تأثیر طرح هدفمندی یارانه‌ها بر هزینه‌های لجستیک شرکت‌های مورد مطالعه است. نتایج نشان دهنده آن است که در سطح کلان هزینه‌های لجستیک به هفت دستۀ هزینه‌های حمل و نقل، نگهداری موجودی، انبارداری، پردازش سفارش و سیستم‌های اطلاعات، جابه‌جایی، اندازه دسته سفارش و هزینه‌های مربوط به سطح خدمات مشتریان قابل تقسیم بوده، که بر اساس نوع صنعت برخی هزینه‌ها از اهمیت بالاتری برخوردار هستند. نتایج فرایند تحلیل بر روی هزینه‌های لجستیک در شرکت‌های مورد مطالعه نشان می‌دهد که سهم عمده این هزینه‌ها به هزینه‌های حمل و نقل و سرمایه موجودی اختصاص دارد. در مقایسه هزینه‌های لجستیک قبل و بعد از اجرای مرحله اوّل طرح هدفمندی یارانه‌ها در شرکت تک ستاره این هزینه‌ها 14/1 درصد و در شرکت فنرسازی زر 42/2 درصد در درآمد حاصل از‌ فروش افزایش داشته‌اند. بیشترین تأثیر اجرای طرح در این افزایش بر روی هزینه‌های حمل و نقل به دلیل آزادسازی قیمت‌های حامل‌های انرژی و هزینه‌های نگهداری موجودی به دلیل شرایط متغیر کسب و کار در ایران که شرکت‌ها را وادار می‌نماید به دلیل ریسک‌های بیرونی حجم موجودی انبارهای خود را افزایش دهند، است. بهینه‌سازی زمان و مقدار خرید، برنامه‌ریزی در راستای کنترل لجستیک و ایجاد یکپارچگی در فعالیت‌های کاهش هزینه‌های لجستیک از جمله راهکارهای مشترک در دو شرکت مورد مطالعه در جهت کاهش هزینه‌های لجستیک و در نهایت قیمت تمام شده محصولات هستند.