ارزیابی کیفیت آب استخرهای پرورش ماهی در شمال ایران (مطالعه موردی: شهر رشت)

Abstract

در تحقیق حاضر بمنظور ارزیابی کیفی استخرهای پرورش ماهی و تعیین مؤثرترین پارامترها بر میزان تولید و سلامت ماهیان، سه استخر پرورش ماهیان گرمابی در استان گیلان مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه­برداری از آب و ماهیان استخرها، در نیمه­ی خرداد، مرداد و مهر ماه سال 1393 صورت گرفت. برخی پارامترها در زمان و محل نمونه­برداری (دما، pH، اکسیژن محلول، هدایت الکتریکی، کدورت، نیترات و فسفات) و برخی دیگر در آزمایشگاه (کلروفیل a، آهن، روی، طول کل، وزن کل، فاکتور وضعیت ماهی (K) و شناسائی فیتوپلانکتون­ها) بر اساس روش­های استاندارد، اندازه­گیری و بررسی شدند. روش تحلیل مؤلفه­های اصلی (PCA) و One-Way Anova بمنظور آنالیز آماری داده­ها بکار گرفته شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد در دوره­ی بررسی استخرهای مورد مطالعه، جمعیت غالب فیتوپلانکتونی بترتیب مربوط به رده­ی باسیلاریوفیسه (25 %)، کلروفیسه (23 %) و سیانوفیسه (22 %) بود. در میان سیانوباکترها نیز جنس کروکوکوس (35 %) و مریسموپدیا (25 %) بیشترین سهم را به خود اختصاص داده بودند. همچنین نتایج حاصل از PCA نشان داد که سه مؤلفه­ی اول می­تواند بیش از 80 % واریانس­ها را تبیین کنند. از جمله مهم­ترین پارامترهای تأثیرگذار در مؤلفه­ی اول می­توان به EC، Chl-a، pH و عمق نفوذ نور اشاره کرد. در مقایسه­ی ماهیانه­ی پارامترهای فیزیکی، شیمیائی و زیستی مورد بررسی، اختلاف معنی­دار در میزان دما، اکسیژن محلول، نیترات، کلرروفیل a، وزن و طول کل ماهیان در استخرهای مورد مطالعه مشاهده گردید. بر اساس حد مطلوب تعیین­شده برای پارامترهای فیزیکی، شمیائی و زیستی مربوط به کیفیت آب در استخرهای پرورش ماهی، نتایج تحقیق حاضر نشان داد که استخرهای مورد مطالعه از نظر پارامترهای بررسی­شده بجز میزان آهن در وضعیت مطلوبی هستند. همچنین نتایج حاصل از بیومتری ماهیان استخرها و فاکتور وضعیت آنها تائید می­کند که استخرها از شرایط کیفی مناسبی برای تولید بهینه و سالم برخوردار هستند.