تأثیر عوامل زیستی قارچی و باکتریایی بر سوختگی معمولی لوبیا ناشی از زانتوموناس اگزانوپودیس پتوار فازئولی

Abstract

<strong>مقدمه:</strong> سوختگی معمولی لوبیا با <em>زانتوموناس</em> <em>اگزانوپودیس</em> پتوار <em>فازئولی </em>یکی از مهم‌ترین بیماری‎های لوبیاست که تولید این محصول را در مناطق غربی کشور با مشکل جدی رو‌به‌رو کرده است. با توجه به خسارت شدید این بیمارگر، استفاده از عوامل بیوکنترل قارچی و باکتریایی، روش کارآمدی برای کاهش خسارت این بیماری به گیاه لوبیاست. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر کنترل‌کنندگی عوامل زیستی <em>تریکودرما هارزیانوم</em>، <em>تریکودرما ویرنس</em>،<em> باسیلوس سابتیلیس</em> و <em>سودوموناس فلوئروسنس</em> در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه روی باکتری عامل سوختگی معمولی لوبیاست.<br /> <strong>مواد و روش‏‏ها:</strong> برای بررسی اثر عوامل زیستی روی باکتری <em>زانتوموناس آکسانوپودیس</em> پتوار <em>فازئولی</em> (Xap)، ابتدا درصد بازدارندگی از رشد باکتری Xap توسط عوامل بیوکنترل در شرایط آزمایشگاه بررسی شد. سپس برهم‌کنش این عوامل زیستی با عامل بیماری‎زا روی گیاه لوبیا در قالب طرح کاملاً تصادفی، در 4 تکرار و با تیمارهای زیستی در شرایط گلخانه سنجیده شد. شاخص‎هایی نظیر وزن تر ریشه و ساقه، وزن خشک ریشه و ساقه، ارتفاع اندام‌های هوایی و زمینی گیاه و شدت بیماری برای بررسی قدرت کنترل‌کنندگی عوامل زیستی اندازه‎گیری شدند.<br /> <strong>نتایج:</strong> در شرایط آزمایشگاهی، قارچ <em>تریکودرما هارزیانوم </em>با میانگین قطر هاله بازدارنده 42 میلی‌متر و 67/56 درصد بازدارندگی از رشد، بیشترین اثر کنترل<em>‎</em>کنندگی را روی باکتری بیماری<em>‎</em>زا داشت. در شرایط گلخانه، باکتری <em>سودوموناس فلوئروسنس </em>بهتر عمل کرد و تمام شاخص‌های گیاهی بر اثر این تیمار، رشد معنا‌داری داشتند. تیمار ترکیبی <em>سودوموناس فلوئروسنس </em>به اضافه <em>تریکودرما ویرنس </em>با کاهش 4/79 درصدی نشانه‌های بیماری، بهترین تیمار این آزمایش بود<em>.</em> تیمارهای <em>سودوموناس فلوئروسنس</em> به اضافه <em>تریکودرما هارزیانوم </em>و <em>سودوموناس فلوئروسنس</em> به اضافه <em>باسیلوس سابتیلیس </em>به‌ترتیب با میانگین 6/69 و 9/55 درصد کاهش نشانه‌ها در رتبه‌های بعدی قرار دارند.<br /> <strong>بحث و نتیجه‏گیری:</strong> استفاده از عوامل زیستی موجود، بیماری سوختگی معمولی لوبیا را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و روشی کارآمد و سازگار با محیط‌زیست است.