جداسازی و شناسایی اندوفیت‏های قارچی لوبیا چشم‏ بلبلی در استان خوزستان

Abstract

<strong>مقدمه:</strong> اندوفیت‌ها ریزجاندارانی هستند که بدون هیچ‌گونه نشانۀ آشکاری در بافت‌های داخلی گیاهان ساکن می‏شوند. مطالعۀ حاضر با هدف شناسایی و جداسازی قارچ‌های اندوفیت لوبیا چشم‌بلبلی (Vigna unguiculata (L.) Walp.) در استان خوزستان انجام شد.<br /> <strong>مواد و روش‏‏ها:</strong> در سال 1395، هشت نمونۀ گیاهی سالم از مناطق مهم زیرکشت لوبیا چشم‏بلبلی در شمال استان خوزستان جمع‌آوری شدند. قطعه‌های کوچکی از ریشه، ساقه، برگ و غلاف هر نمونه ضدعفونی سطحی عمیق و روی محیط‌غذایی سیب‌زمینی‌دکستروز‌آگار کشت شدند. 60 جدایۀ قارچی حاصل به روش تک‏اسپور خالص‏سازی و 21 جدایه بر اساس ویژگی‌های ریخت‏شناسی برای بررسی‏های مولکولی انتخاب شدند. جدایه‏ها در محیط سیب‌زمینی‌دکستروز‌براث رشد کردند و زیست‏تودۀ میسیلیومی با کاغذ صافی جمع‏آوری شد. استخراج DNA با استفاده از روش ارگانیک مبتنی بر فنل و کلروفرم انجام شد. بخش‏هایی از ژن nrRNA (نواحی ITS و 28S-D1/D2) با استفاده از آغازگرهای مناسب تکثیر و سپس توالی‌یابی شدند.<br /> <strong>نتایج: </strong>جدایه‏های بررسی‌شده بر اساس ویژگی‌های ریخت‏شناسی، نتایج جستجوی BLASTn و فیلوژنی مبتنی بر ناحیۀ ITS تجزیه‌وتحلیل شدند و بر اساس آن گونه‏های <em>Alternaria destruens</em>،<em>Alternaria </em>sp<em>.</em>،<em>Curvularia mosaddeghii</em>،<em>Curvularia </em>sp<em>.</em>، <em>Fusarium chlamydo</em>s<em>porum</em>،<em>F. nygamai</em>، <em>F. falciforme</em>،<em>F. proliferatum</em>،<em>Fusarium </em>sp.،<em>Macrophomina phaseolina</em>و<em>Penicillium oxalicum</em> شناسایی شدند.<br /> <strong>بحث و نتیجه‏گیری:</strong> جنس‏های <em>Alternaria</em>، <em>Fusarium</em> و <em>Curvularia</em> فراوان‏ترین اندوفیت‏های قارچی در گیاه لوبیاچشم‏بلبلی در زیست‏بوم گرم استان خوزستان هستند. بر اساس دانش ما، این نخستین مطالعه‏ای است که حضور اندوفیتی قارچ‏های <em>Alternaria destruens</em>،<em>Alternaria </em>sp<em>.</em>، <em>M. phaseolina</em>، <em>Fusarium chlamydo</em>sp<em>orum</em>،<em>F. nygamai</em>،<em>F</em>.<em> falciforme</em>،<em>F. proliferatum</em>و<em>Penicillium oxalicum</em> رادر گیاه لوبیا‏چشم بلبلی گزارش می‏کند.