واکاوی درگیری های مرزی از منظر حقوق مخاصمات مسلحانه بین‎المللی و سایر قواعد حقوق بین‎الملل حاکم برآن

Abstract

زمینه و هدف: روابط بین کشورها گاهی اوقات به گونه‎ای اجتناب ناپذیر به سوی جنگ سوق داده می‎شود. در چنین شرایطی، حقوق بین‌الملل با وضع مقرراتی موسوم به حقوق مخاصمات مسلحانه، به دنبال به حداقل رساندن خسارات وارده به قربانیان است. با این وجود نمی‎توان هر گونه درگیری مسلحانه را مشمول این حقوق دانست. این پژوهش قصد دارد بررسی نماید که از منظر حقوقی، درگیری‎های مرزی، مخاصمه مسلحانه بین‌المللی محسوب می‎شود یا اینکه تابع سایر قواعد و مقررات بین‌المللی است. روش: این پژوهش با بهره مندی از روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‎ای و اینترنتی معتبر به بررسی کنوانسیون‎های مربوط به مخاصمات مسلحانه، بعد از تشکیل سازمان ملل متحد یعنی 1945 میلادی برابر با 1324 خورشیدی پرداخته است، چراکه قواعد حقوقی قبل از این تاریخ در بازه زمانی اخیر یا اصلاح گردیده و یا بر صحت آن‎ها تاکید شده است و در مورد جمهوری اسلامی ایران و کشورهایی که وضعیت مشابه آن دارند، قابل تعمیم است. یافته­ها و نتایج: پس از تطبیق شرایط درگیری‎های مقطعی مرزی با خصائص قراردادی یک مخاصمه مسلحانه بین‌المللی، این نتیجه حاصل شد که هرچند این گونه منازعات، فاقد برخی از ویژگی‎های مندرج در کنوانسیون‎های چهار گانه ژنو به عنوان یک مخاصمه مسلحانه بین‌المللی است، اما با توجه به اینکه روح حاکم بر کنوانسیون‎های مذکور، اعمال قواعد حقوق بشر دوستانه بین‌المللی می‎باشد که در حقوق مخاصمات مسلحانه بین‌المللی تبلور یافته است، می‎توان قواعد این حقوق و حقوق بشر را بر درگیری‎های مرزی قابل اعمال دانست.