بررسی و تحلیلی بر چگونگی توسعه‌یافتگی نواحی روستایی مرزی (موردمطالعه دهستان‌های شهرستان سرخس)

Abstract

نابرابری‌های فضایی و عدم توزیع متوازن نماگرهای توسعه چالشی فرا راه توسعه پایدار در سطح مناطق به‌ویژه در نواحی مرزی است. کاهش نابرابری در بهره‌مندی از منابع، دستاوردها و امکانات جامعه یکی از مهم‌ترین معیارهای توسعه به شمار می‌آید. مقاله حاضر باهدف تعیین سطوح توسعه‌یافتگی دهستان‌های شهرستان سرخس، رتبه‌بندی آن‌ها ازنظر میزان برخورداری و تحلیل نابرابری‌های فضایی به‌منظور استفاده در توسعه متوازن نواحی مرزی تدوین گردیده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و روش جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و اسنادی می‌باشد. برای تعیین و تحلیل سطوح توسعه‌یافتگی، از مدل topsis و vikor ، با انتخاب 50 متغیر در قالب 7 بعد در سطح دهستان‌های شهرستان سرخس استفاده‌شده است. درنهایت با بهره‌گیری از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی نرم‌افزار Arc View به ترسیم نقشه‌های موردنظر پرداخته‌شده است. نتایج رتبه‌بندی نهایی بر اساس مدل تاپسیس نشان داد دهستان مرزداران و پل خاتون نسبت به دیگر دهستان‌ها از سطح توسعه‌یافتگی بیشتری برخوردارند و بدترین وضعیت توسعه‌یافتگی مربوط به دهستان‌های گل بی‌بی و تجن می‌باشد. درحالی‌که نتایج حاصل از مدل ویکور نشان داد که دهستان تجن و سرخس بهترین وضعیت رادارند و دهستان‌های گل بی‌بی و مرزداران بدترین وضعیت را ازلحاظ توسعه‌یافتگی دارا می‌باشند.