ترکیه و تغییر بازی انرژی در اوراسیای مرکزی

Abstract

<em>ترکیه به‏ رغم فقدان منابع انرژی از مدت‏ ها پیش قصد جدی خود را برای تبدیل‏ شدن به کانون انرژی منطقه ابراز داشته است. در این میان، ساخت خط ‏لوله جریان ترک که به ‏دنبال فسخ قرارداد خط‏ لوله جریان جنوبی از سوی اروپا در واکنش به بحران اوکراین اتفاق افتاد، تأثیر به‏ سزایی بر پیشبرد این هدف خواهد داشت. پرسش‏ هایی فراوانی در خصوص چرایی و پیامدهای احداث خط‏ لوله جریان ترک در سطوح داخلی، منطق ه‏ای و بین‏ المللی مطرح است. مقاله حاضر از چشم ‏انداز منطقه‏ای در پی یافتن پاسخی مناسب برای این پرسش اساسی برآمده است که «مناسبات جدید انرژی روسیه-ترکیه و به‏ویژه خط‏ لوله جریان ترک، ژئوپلیتیک انرژی در اوراسیای مرکزی را چگونه تحت تأثیر قرار می‏ دهد؟» در پاسخ این فرضیه به آزمون گذاشته شده است که «مناسبات جدید انرژی روسیه-ترکیه و به‏ ویژه خط‏ لوله جریان ترک با تغییر بازی انرژی در مثلث روسیه-اروپا-ترکیه و کاهش ابعاد امنیتی موضوع انرژی در اوراسیای مرکزی به ‏نفع ابعاد اقتصادی به برقراری موازنه ژئوپلیتیک انرژی در اوراسیای مرکزی و میان اوراسیای مرکزی و اروپا کمک خواهد کرد». یافته‏ های مقاله نیز هم ‏راستا با فرضیه مقاله نشان از تقویت نسبی روند امنیتی‏ زدایی از مناسبات انرژی موجود در اوراسیای مرکزی و میان کشورهایی اوراسیای مرکزی با اروپا در اثر گسترش روابط انرژی روسیه-ترکیه دارد که به نوبه خود به تقویت بازیگران حاشیه‏ ای و برقراری توازن بیشتر در ژئوپلیتیک انرژی منطقه منجر می‏ شود. مقاله حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و با روش کتابخانه‏ ای انجام پذیرفته ‏است.</em>