مطالعه همدید نفوذ سامانه مونسون به جنوب شرق ایران

Abstract

هدف این تحقیق بررسی تغییرات همدید سامانه مونسون جنوب­شرق ایران است. از آنجائیکه بارش مبین ناپایداری و ورود رطوبت است، بارش­های فراگیر منطقه به عنوان مبنایی برای گسترش مونسون به داخل ایران در نظر گرفته شد. داده­های تحقیق شامل داده­های بارش ایستگاه­های سینوپتیک و باران­سنجی و داده­های NCEP-NCAR می­باشند. برای ترسیم نقشه­ها از نرم­افزار Grads استفاده شد. نتایج نشان داد که در سطح زمین استقرار کم­فشار گسترده­ای روی خلیج­فارس و پاکستان و گسترش زبانه­ی پرفشار ترکیه به صورت یک تراف در امتداد زاگرس بانی گسترش مونسون می­باشد. در تراز 500 ه پ در رخدادهای 1، 2 و 4 ایجاد تراف و قرارگیری نواحی شرقی کشور در جلوی آن و در رخداد سوم گسترش زبانه­ی کم­ارتفاع روسیه به صورت سردچال بر روی افغانستان سبب نفوذ سامانه مونسون به داخل ایران شده­است. نیمرخ اُمگای منطقه نیز بیانگر استقرار اُمگای منفی در این هنگام است. خطوط جریان رخدادهای 1، 2 و 4 استقرار سامانه چرخندی بر روی اقیانوس هند و رخداد 3 تشکیل مرکز چرخندی بر روی افغانستان را زمینه­ساز گسترش سامانه مونسون نشان داد. رخدادهای 1، 2 و 4 از سامانه­های رطوبتی مشترکی که از هند سرچشمه می­گیرند، تغذیه شده­اند در حالیکه رطوبت رخداد 3 از افغانستان تأمین شده که در واقع زبانه رطوبتی است که از طریق هند به آسیای میانه نفوذ کرده است. همچنین گسترش مونسون همراه با تاوایی مثبت در سطح زمین و تاوایی منفی در تراز 500 ه پ است.