انتشار ترکیبات BTEX بنزین در خاک اشباع و غیر اشباع

Abstract

امروزه آلاینده­های هیدروکربنی از مهم­ترین منابع آلوده کننده خاک و سفره­های آب زیرزمینی به شمار می­آیند. ترکیبات BTEXاز جمله هیدروکربن­های سبک موجود در بنزین هستند که به علت سمی بودن و اثرات مخرب طولانی مدت در محیط زیست، مورد توجه قرار گرفته­اند. طراحی روش­های پاکسازی مناطق آلوده شده به این آلاینده­ها نیازمند آشنایی با رفتار و پیش­بینی نحوه انتشار آن­ها می­باشد. در این پژوهش، نحوه انتشار ترکیبات BTEX در ناحیه اشباع و غیر اشباع خاک با استفاده از روش اجزا ی محدود مورد بررسی قرار گرفت. انتشار مؤلفه­های مختلف ترکیبات BTEX با هم مقایسه گردید و عوامل مؤثر بر انتشار و میزان انتقال آن­ها در فازهای آب، گاز و سیال آلی ارزیابی گردید. نتایج تحقیق نشان دادند که هر چه ضریب هدایت هیدرولیکی خاک بیشتر باشد، تأثیر مشخصه­های فیزیکی آلاینده هیدروکربنی سبک در میزان انتشار آن محسوس­تر است. نتایج نشان دادند که عمق نفوذ ترکیبات BTEX در خاک نسبت به تغییرات ضریب <em>α</em> ون­گنوختن بسیار حساس است. در مقایسه میزان گسترش ترکیبات BTEX در فازهای مختلف، بیشترین گسترش در فاز آبی و گازی مربوط به مؤلفه بَنزن و در فاز سیال آلی مربوط به اتیل بَنزن می­باشد. نتایج نشان دادند که مدل نظری استفاده شده در این تحقیق از دقت کافی در پیش­بینی نحوه انتشار آلاینده­های هیدروکربنی سبک در خاک­های اشباع و غیر اشباع برخوردار است.