اثر القایی کیتوزان و کلشی‌سین بر تولید رزمارینیک اسید در ریشه مویین زرین گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss)

Abstract

زرین گیاه با نام علمی (Dracocephalum kotschyi Boiss) گیاهی علفی، چندساله و اندمیک ایران از خانواده نعناع است. تحقیقات اخیر دارویی نشان داده است که فلاونوئید متوکسی موجود در قسمت‌‌های مختلف گیاه خاصیت ضدسرطانی دارد. ریشه‌های مویین پس از تلقیح ریزنمونه برگی با سویه‌ 15834 باکتری آگروباکتریوم رایزوژنز بدست آمد. در این مطالعه اثر محرکهای زیستی شامل محرک کلشی‌سین در غلظت‌های (0، 01/0، 03/0 و 05/0 درصد) و کیتوسان در غلظت‌های (0، 50، 100 و 150 میلی‌گرم در لیتر) به مدت 48 ساعت بر رشد ریشه‌های مویین تولید شده و تولید رزمارینیک اسید مطالعه شد. آنالیز واریانس داده‌های حاصل از اثر کلشی‌سین و کیتوسان بر میزان فعالیت آنتی اکسیدانی کل، فنل کل و میزان فلاونوئید نشان داد که بین تیمارها اختلاف معنی‌دار در سطح (P 0.01) قابل مشاهده می‌باشد. بیشترین افزایش در میزان آنتی اکسیدان مربوط به سطح 05/0 درصد می‌باشد (33/90 درصد) و کم ترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی نیز در ریشه‌های غیر تراریخت (63 درصد) مشاهده گردید. بیشترین افزایش در میزان آنتی اکسیدان مربوط به سطح 05/0 درصد می‌باشد (33/90 درصد). نتایج آنالیز HPLC نشان داد که بیشترین مقدار رزمارینیک اسید در ریشه‌های تراریخت تیمار شده با محرک کلشی‌سین با غلظت 05/0 درصد به میزان µg /mg DW 8/35 و کیتوسان با غلظت mg/l 100، به میزان µg /mg DW 1/15 و کمترین مقدار رزمارینیک اسید مربوط به ریشه‌های غیر تراریخت (شاهد)، µg /mg DW 8/13 و ثبت گردید.