بررسی وتحلیل منطقی لغزش‌های فکری خرد عامه در ضرب‌المثل‌های فارسی

Abstract

گنجینۀ بزرگ و ماندگار امثال و حکم فارسی، سرشار از اصول و مبانی معرفتی، دینی، اخلاقی وفلسفی همچنین مشتمل بر برخی از نظریه های علومی چون روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، منطق، سیاست و غیره است. از این رو نباید آنها را تنها در حوزۀ ادبیات بررسی کرد. بررسی جنبه‌های گوناگون مثل‌ها می‌تواند افق‌های جدید و ابعاد تازه‌تری را برروی پژوهشگران بگشاید و موجب شود تا به این ثروت عظیم ملی تنها به چشم آثار ادبی نگریسته نشود. <br />در نوشتار حاضر، امثال فارسی با رویکردی منطقی بررسی شده و از آنجاکه برخی از ادب‌دوستان و ادب‌پژوهان در وادی امثال، جایگاهی برای علم منطق قائل نیستند، ابتدا بر تثبیت این جایگاه دلایل لازم اقامه و سپس براساس اصول و قواعد منطقی، سبک‌های مختلف مثل‌های مغالطه‌آمیز شناسایی شده است. نگارنده به‌هیچ‌وجه حذف مثل‌های غیرمنطقی را از مجموعة امثال پیشنهاد نمی‌کند به همین دلیل، توصیه‌نامة منطقی تدوین مثل‌های فارسی ارائه خواهد شد تا تدوین‌کنندگان فرهنگ‌ها با رعایت مفاد این توصیه‌نامه، مخاطبان را به برداشت صحیح و کاربرد درست مثل‌های منطقی و نیز اجتناب از کاربرد مثل‌های مغالطه‌آمیز رهنمون سازند