بازتاب باورهای نجومی در خمسۀ خواجوی کرمانی

Abstract

ایرانیان در گذشته، مانند بیشتر اقوام، خورشید و اختران را با تأمل و اندیشه می‌نگریستند. به این علت، دربارۀ آسمان ـ که بخشی از فرهنگ و اساطیررا تشکیل می‌دهد ـ باورها و تفکراتی به ادبیات راه پیدا کرد و ادیبان فارسی‌زبان کم‌وبیش با علم نجوم آشنا شدند و اصطلاحات و تعبیرهای این دانش را وارد شعر و نثر کردند، تا جایی که نام ستارگان، سیارات، صورت‌های فلکی، ... وگرایش‌های ذهنی عامه دربارۀ آنها، سراسر ادب فارسی را فرا گرفت و زیباترین تعبیرها، افسانه‌ها و صورت‌های خیالی را آفرید. در این مقاله، ابتدا علم احکام نجوم و باورهای شکل‌گرفته پیرامون آن، در خمسۀ خواجو به شیوۀ کتابخانه‌ای بررسی شده و سپس، به روش تحلیلی ـ توصیفی به‌نگارش درآمده است.