استعارۀ مفهومی یکی از دستاوردهای نوین زبان­شناسی شناختی است. این نظریه استعاره را فراتر از یک تمهید بلاغی می­نگرد و آن را یکی از سازوکارهای بنیادین ذهن انسانی می­شمرد. بر اساس این نظریه کل نظام زبان- و حتی کل نظام تفکر در ...

مطالعات تطبیقی ادبی در صدد است با مقایسه و همسنجی ارتباط‌ها، شباهت‌ها و تفاوت‌های دستآوردهای ادبی در زبان‌ها و کشورهای مختلف، دانش ادبیات را در زمینه‌های مختلف گسترش و عمق دهد. از این رو، در پژوهش حاضر مبحث تلمیح که یکی ...

پس از شکل‌گیری پایه‌های نخستینِ علوم بلاغی، در مرحلۀ بعد پژوهشگران این عرصه به طبقه‌بندی کرانه‌های مختلف این دانش پرداختند. استعاره از قلمروهای اولیه‌ای است که از آغاز پی‌ریزی بلاغت، همواره مورد اهتمام بلاغیون بوده است. ...

کتاب «الفلک­الدائر علی المثل السائر»ابن ابی­الحدید، زبان­شناس، لغت­شناس و مفسر اهل سنت، نقدی روشمند و عالمانه بر کتاب ارزشمند «المثل­السائر فی ادب­الکاتب و الشاعر» ابن اثیر است. کتاب ابن اثیر مرجعی مهم در مباحث زبان­شناختی، ...

یکی از صنایع ادبی به­کار­رفته در متون ودایی، متون ایرانی باستان (کتیبه­های فارسی باستان، اوستای متقدّم و اوستای متأخّر) و متون ایرانی میانۀ غربی (متون زردشتی، مانوی و کتیبه­ها) صنعت ادبی قلب نحوی است. صنعت قلب نحوی، ...

عبدالقاهر جرجانی زبان­شناس و ادیب، نظریه پرداز علم بلاغت و واضع نظریه نظم است؛ نظریه­های او در باب علم بلاغت از دقت و ظرافتی بالا برخورداراست به گونه­ای که از قرن­ها پیش تا­کنون به عنوان منبعی معتبر برای این علم مورد استفاده ...

گلستان سعدی به مثابۀ یکی از امهات متون نثر پارسی، از جنبۀ بلاغی و زبانی، متنی بسیار غنی است. در پژوهش حاضر، انواع ساختارهای شرطی ("اگر" و متعلقات آن) به مثابه ابزارهایی مؤثر در بلاغت و معنا در گلستان سعدی ...

پژوهش حاضر، بر آن است تا نشان دهد که برای تدوین اصول بلاغت و سخنوری در جهان اسلام، باید به منابعی جز منابع رسمی بلاغت مراجعه کرد. یکی از این منابع، مجموعه متونی است که به«ادبیات حکمی» یا «اندرزنامه»­ها شهرت دارد. برخی از ...

نظریة استعارة مفهومی، که از زبان شناسی شناختی برآمده است، در دو دهة اخیر بسیار محل توجه پژوهشگران واقع شده است، از جمله ایرانیان. این نظریه دارای برخی نقاط ضعف است که شاید بتوان با نقد و تحلیل آن در اصلاح و تقویتش کوشید. ...