اثر تغییراقلیم بر روند تغییرات تبخیر- تعرق گیاه مرجع در منطقه‌ غرب ایران

Abstract

<em>تغییراقلیم یکی از مهم­ترین چالش­های زیست محیطی در جهان می­باشد.</em><em>تغییراقلیم، اثرات شدیدی بر کشاورزی، سیستم­های هیدرولوژیکی، اکوسیستم و سایر سیستم­های مرتبط با آن دارد. </em><em>تبخیر- تعرق گیاه مرجع </em><em>(</em><em>ET₀</em><em>)</em><em>، یکی از عناصر مهم چرخه­ی هیدرولوژیکی است که تحت تاثیر تغییراقلیم می­باشد. در مطالعه حاضر، روند تبخیر- تعرق گیاه مرجع </em><em>(</em><em>ET₀</em><em>)</em><em> در مقیاس­های زمانی ماهانه و سالانه مورد بررسی قرار گرفت. </em><em>ET₀</em><em> با استفاده مدل فائو- پنمن- مانتیث </em><em>(</em><em>FAO-PM-56</em><em>)</em><em>، در 18 ایستگاه هواشناسی واقع در ­­غرب ایران، برآورد گردید. در مطالعه حاضر، روند تبخیر- تعرق پتانسیل گیاه مرجع (</em><em>ET₀</em><em>) در مقیاس­های ماهانه و سالانه در 18 ایستگاه منطقه غرب ایران</em><em> بررسی گردید</em><em>. همه ایستگاه­ها بیش از 20 سال داده منتهی به 2015 داشتند. از داده­های میانگین دمای حداکثر و حداقل، ساعات آفتابی، سرعت باد، رطوبت نسبی حداکثر و حداقل استفاده شد. </em><em> ET₀</em><em> از مدل فائو- پنمن- مانتیث، و روند آن</em><em>از روش من- کندال تحلیل شد. شیب خط روند از تخمین­گر سن، بدست آمد. نتایج نشان داد که، گرچه هم روند افزایشی معنی­دار و هم روند کاهشی در </em><em>ET₀</em><em>سالانه و ماهانه ایستگاه­ها وجود داشت، با این حال، درصد زیادی از سری­های زمانی </em><em>ET₀</em><em>روند رو به بالا داشته­اند. در مقیاس ماهانه، تعداد سری­های با روند افزایشی نسبت به کاهشی، در بسیاری از ماه­های گرم سال بیشتر بود. در مقیاس­های ماهانه و سالانه به­ترتیب 24/78 و 77/77 درصد سری­ها، روند افزایشی (69/47 درصد برای ماهانه و 55/55 برای سالانه معنی­دا</em><em>ر</em><em>،</em><em> </em><em>(P<0.10 </em><em>داشتند. قویترین روند مثبت و منفی برای </em><em> ET₀</em><em>سالانه</em><em>، به­ ترتیب در کرمانشاه (</em><em>79</em><em>/5=</em><em>Z</em><em>) و خدابنده (</em><em>78</em><em>/1-=</em><em>Z</em><em>) مشاهده شد. در مقیاس ماهانه، قویترین روند مثبت و منفی برای </em><em> </em><em>ET₀</em><em> هر دو در ماه­ اوت به ­ترتیب برای کرمانشاه با </em><em>43</em><em>/5=</em><em>Z</em><em> و خدابنده با </em><em>47</em><em>/3-=</em><em>Z</em><em> مشاهده گردید.</em>