شناسایی اثر تغییر اقلیم بر پدیده‌های حدی دما در استان خراسان‌رضوی مطالعه موردی : 2015-1990

Abstract

<em>مسئله تغییر اقلیم همیشه به عنوان یکی از مسائل مهم در مطالعات علمی شناخته می­شود و به همین دلیل محققان بسیاری در زمینه علل و ماهیت آن تحقیق کرده­اند. اغلب عوامل تاثیر گذار اقلیمی مربوط به رخدادهای حدی هواشناسی است، که در این میان پارامتر درجه حرارت از جمله مهمترین پارامترها جهت تبیین و شناخت تغییر اقلیم می­باشد. در این مطالعه به بررسی و ارزیابی دماهای حدی به عنوان شاخصی برای آشکارسازی تغییر اقلیم در استان خراسان رضوی پرداخته شد. بدین منظور 15 شاخص حدی دما جهت بررسی تغییرات حدی محاسبه شد. داده­های مورد نیاز جهت محاسبه این شاخص­ها شامل داده­های روزانه حداکثر و حداقل دما بودند که از 9 ایستگاه سینوپتیک فعال در سطح استان طی بازه زمانی سالهای 2015-1990 برداشت شدند. پس از بررسی صحت و همگنی داده­ها، شاخص های مذکور محاسبه شدند و به منظور بررسی معناداری روند از آزمون ناپارامتریک من-کندال در این مطالعه استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین سالانه دمای حداکثر و حداقل روزانه در سطح استان در حال افزایش می­باشد که شیب افزایش در دمای حداکثر نسبت به دمای حداقل بزرگتر می­باشد. نتایج بررسی روندها نیز مشخص نمود که به طور کلی شاخص­های حدی گرم دارای روند افزایشی و شاخص­های سرد دارای روند کاهشی در منطقه می­باشند. این در حالی است که در بین شاخص­های سرد تنها دو شاخص شب­های سرد(TN10P) و روزهای سرد(TX10P) دارای روند نزولی معنادار و در بین شاخص­های گرم، 5 شاخص روزهای تابستانی(SU25)، شب­های حاره­ای(TR20)، گرمترین شب­ها(TNx)، شب­های گرم(TN90P) و روزهای گرم(TX90P) دارای روند صعودی معنادار در اکثریت ایستگاه­های مورد مطالعه بودند. به طورکلی نتایج این مطالعه حاکی از افزایش دما در سطح استان بود که افزایش بروز پدیده­های حدی به خصوص پدیده­های حدی گرم در طی 20 سال گذشته گویای وقوع تغییر اقلیم در سطح منطقه می­باشد</em>.