مکان‌یابی مناسب‌ترین مناطق کشت گندم دیم(مطالعه موردی: استان خراسان شمالی)

Abstract

<em>با توجه به اهمیت عوامل اقلیمی در تولید محصولات کشاورزی دیم و نیز توانایی‌های بالقوه استان خراسان شمالی، پهنه بندی اقلیمی کشت گندم دیم در این استان هدف اصلی این تحقیق قرار گرفت. برای این منظور از آمار بلندمدت 17 ایستگاه باران سنجی،</em><em>اقلیم‌شناسی، سینوپتیک، 5 ایستگاه تبخیرسنجی داخل استان و 6 ایستگاه سینوپتیک در خارج از این استان جهت هم پوشانی بهتر استفاده شد. در این تحقیق با توجه به تاریخ آغاز بارش‌های پاییزی برای هر منطقه از استان تاریخ کاشتی پیشنهاد شد. سپس مراحل مختلف رشد گندم دیم بر اساس محاسبه درجه- روزهای رشد </em><em>(GDD)</em><em> مراحل مختلف بدست آمد. در مرحله بعد، احتمال وقوع بارش سالانه 300 میلی متر و بیشتر، مقادیر بارش پاییزه، بهاره و خرداد با احتمال وقوع 75% بررسی شد. همچنین احتمال وقوع دمای مناسب جوانه زنی گندم دیم، دمای حداکثر 25 و 30 درجه سانتی گراد در مرحله گل دهی و مرحله پرشدن دانه محاسبه گردید. سپس با بهره گیری از نیازهای رویشی (شرایط اقلیمی مطلوب) گندم دیم، لایه های اطلاعاتی تهیه و کلاسه بندی شده و ارزش وزنی هر کدام از پهنه ها مشخص شد. در نهایت با تلفیق نقشه ها در محیط </em><em>GIS</em><em> نقشه پهنه بندی اقلیمی کشت گندم دیم در استان خراسان شمالی استخراج گردید. این نقشه نشان داد که مناسبترین مناطق کشت گندم دیم در قسمتهای شمال استان می‌باشد و مناطق ضعیف در جنوب غربی و جنوب شرقی استان واقعند. همچنین این تحقیق نشان داد که با انطباق لایه های موثر در فرآیند کشت گندم دیم در محیط </em><em>GIS</em><em>، امکان شناخت مناطق مستعد کشت برای این گیاه زراعی وجود دارد.</em>