بررسی نظریۀ ودیعه‌گذاری مالیّت در سپرده‌های بانکی

Abstract

یکی از مهم­ترین ارکان اقتصادی هر کشور، بانک­های موجود در آن کشور است؛ که عمدۀ مسائل اقتصادی آن را به انحاء مختلف بر عهده دارد. حفظ سرمایه­ها و ذخایر پولی مردم - در بانک سپرده گذاری می­شود- اصلی­ترین وظیفۀ بانک و هم چنین منبع گردش امور مالی بانک­ها می­باشد. در قانون مدنی، ماهیّت این سپرده­ها به طور واضح مشخص نگردیده است. تنها در مفاد مادۀ 4 لایحه قانونی عملیات بانکی بدون ربا آمده: «بانک‌ها مکلّف به باز­پرداخت اصل سپرده‌های قرض‌الحسنه (پس‌انداز و جاری) می‌باشند.» <br />فقها و حقوقدانان پیرامون تبیین ماهیّت سپرده­های بانکی مطالب فراوانی ارائه کرده اند، و نظرات مختلفی را ارائه نموده­اند. برخی سپرده­ها را قرض، برخی دیگر ودیعه و بعضی مضاربه و ... دانسته­اند. در این میان بحث جدیدی درباه ماهیّت سپرده طرح شدنی است، که می­توان از آیت الله مکارم شیرازی به عنوان قائل آن نام برد؛ و آن عبارت است از «ایداع مالیّت عین» به عنوان ماهیّت سپرده­های بانکی. در این پژوهش زوایای این دیدگاه مورد ارزیابی قرار گرفته است.