آتش و آریایی‌ها؛ انعکاس آن در شاهنامه فردوسی

Abstract

آتش یکی از عناصر اربعه است که نقش آن در ساخت کیهان و پیدایش گیتی نزد قدما، بسیار مهم است. به همین دلیل <em>فردوسی</em> از این عنصر مقدس و باستانی، در «شاهنامه» بسیار مدد جسته است. هنگامی که سخن از آتش به میان می­آید، باید به باورها و ایدئولوژی­های باستانی و اساطیری نیز، حتماً‌ توجه داشته باشیم. اگرچه آتش برای ساکنین جنوبی زمین و سرزمین­های گرم و داغ مانند عربستان خیلی پدیده زیبا و ارزشمندی نمی­باشد و شاید برای برخی از این اقوام به عنوان عذاب و ترسانیدن استفاده شده است اما برای قبایل و مردمان شمالی که روزگاری در یخبندان­های طولانی زندگی می­کرده­اند، نعمتی ارزشمند محسوب می­شود. تمامی این موارد باعث می­شود که آتش رفته­رفته در اندیشه اقوامی که در نیمکره شمالی زندگی می­کردند، تقدّس و ارزش قدسی پیدا کند. پس از آن نیز در دوران تاریخی و حتی پس از اسلام نیز، در آثار شاعرانی همچون <em>فردوسی</em>، به عنوان عنصری مقدس و مورد استفاده در جشن­ها و شادی­ها، انعکاس پیدا کند.