بررسی تطبیقی مشاغل و طبقات اجتماعی در آثار سعدی و متنبی

Abstract

آشنایی با فرهنگ عامیانه در فهم متون ادبی و ظرایف آن‌ها مدخلیت دارد. همین نکته لزوم پرداختن به این مهم را مسلّم می‌کند. بنابراین ضروری است که روند تأثیرپذیری شاعران از فرهنگ عامیانه قبل از خود و تأثیرگذاری آثار ایشان بر فرهنگ و ادب عامّه بعد از خود بررسی و بیان شود. این امر موجب درک بهتر و فهم درست­تر آثار ادبی می‌شود. در این مقاله به بررسی تطبیقی ضرب المثل‌های فرهنگ عامیانه مشاغل و طبقات اجتماعی در آثار <em>سعدی</em> و <em>متنبی</em> پرداخته است. هدف از این مقاله استخراج و طبقه­بندی و بررسی تطبیقی مشاغل اجتماعی و فرهنگ عامّه در آثار <em>سعدی</em> و <em>متنبی</em> می‌باشد. این مقاله با روش کتابخانه­ای اطلاعات را فراهم کرده و پس از تحلیل محتوایی اطلاعات، آن‌ها را به شکل توصیفی- تحلیلی ارائه کرده است. بر اساس نتایج پژوهش درمی­یابیم که فرهنگ عامیانه در بسیاری از مشاغل و طبقات اجتماعی متجلی شده است که برخی از آن‌ها ریشه در دین و مذهب جوامع دارند و برخی ریشه در اساطیر و افسانه­ها، و برخی نیز باورهایی خرافی، بی­پایه و برساخته ذهن عامّه مردم است. هر دو شاعر ضرب­المثل­های فراوانی را در آثار خود برای طبقات اجتماعی و مشاغل مختلف به کار برده‌اند که این امر از لحاظ مردم­شناسی، جامعه­شناسی و روان‌شناسی اجتماعی حائز اهمیت است.