روایت، چه در شکل داستان منثور و چه به شکل منظوم آن در جهان بی­‌شمار است و نوع نگاه راوی (شاعر یا نویسنده) برای بیان روایت، سبب گوناگونی در شکل روایت‌­های ادبی شده است. بیان روایی افسانه­‌ها و اسطوره­‌ها در شعر به‌منظور ...

تلاش اصلی شاعر در ادبیات پایداری آن است که شعرش آینۀ دردها و رنج­های مردمی باشد که از ظلم حکومت خودکامه به ستوه آمده‌اند. امید به آینده، نوید پیروزی، دعوت به مبازره و ایستادگی در برابر ظلم وستم و ستایش آزادی و آزادگی، از ...

فردوسى و متنبى هر دو در آثار جاودان خود، تصاویر بدیع و خیال‌انگیزى از عظمت گرد و غبار سپاهیان آفریده‌اند که از زوایاى مختلف قابل تأمل است. هر دو شاعر براى ترسیم عظمت گرد و خاک از مضامین و تصاویر مشترک استفاده کرده‏اند. این ...

پژوهش پیش رو دربارۀ مسئلۀ کلامی جبر و اختیار از دیدگاه سید عبدالرحیم تاوه­گوزی، مشهور به مولوی کرد (1222ـ1300 ق.) و مولانا جلال­الدین محمد بلخی (606ـ672 ق.) است. مولوی کرد در منظومه­‌های کلامی خود به‌تفصیل به مباحث کلامی ...

طاهره صفارزاده و نازک‌الملائکه از شاعران برجستۀ شعر معاصر فارسی و عربی به‌شمار می­آیند. درون­مایه­های شعر این دو، بیش از آنکه بازتاب محیط زندگی شاعر باشد، بیانگر دغدغه‌­های فکری ـ فلسفی اوست. این پژوهش با روش تحلیلی ـ ...

در عصر حاضر مسائل مشترک اجتماعی، زمینه‌های مشترک فکری را ایجاد کرده است. این مسأله در ادبیّات نمود یافته و خالقان آثار ادبی را به هم نزدیک ساخته و مشترکاتی را بین آن‌ها به وجود آورده که با بررسی این آثار می‌توان دریافت که ...

ادبیات ملی بدون آشنایی و شناخت ادبیات دیگر کشورها و ملت‌ها به سر منزل مقصود نخواهد رسید. از سویی دیگر ادبیات تطبیقی، دانشی بسیار مهم و بزرگ در دنیای امروز به شمار می‌رود. هم‌چنان که ابزاری برای شنیدن سخنان دیگر مردم جهان ...

بند‌باز نتردام افسانه‌ای بسیار قدیمی به زبان لاتین است که در قرن سیزدهم میلادی گوتیه دو کوانسی (شاعر فرانسوی) آن را به فرانسۀ میانه ترجمه کرد و پس از آن چندین بار بازنویسی شد. این داستان از جهت مضمون و ساختار داستان (طرح ...

شعرکودک با بهره‌مندی از زبان، ساختار و درون‌مایۀ ویژه، پیشینۀ اندکی در گسترۀ ادبیات جهان دارد. به‌یقین نخستین تلاش‌های گران‌سنگ در پایه‌گذاری این نوعِ ادبی در ادبیات عربی و فارسی را باید در آثار احمد شوقی و ایرج میرزا ...

اسراء سفر زمینی و معراج سفر آسمانی پیامبر (ص) است که هر دو در یک شب صورت پذیرفته است. پیامبر (ص) از طرف خداوند دعوت می‌شود تا همراه با حضرت جبرئیل از مسجد­الحرام به مسجدالاقصی و از آن جا نیز به آسمان‌ها برود و از سدرۀالمنتهی ...

سعدی شیرازی (دهۀ اول قرن هفتم ـ 658 ق.) بزرگ‌ترین شاعر قرن هفتم، در شعر خود به‌ویژه در قصاید عربی، بیش از هر شاعر جاهلی، از معلّقۀ امرؤالقیس تأثیر پذیرفته است. این تأثیرپذیری را می­توان به دو بخش تقسیم کرد: در بخش نخست، ...

ادبیات پایداری و مقاومت، فریادِ رسای ملت‌های مظلوم در برابر استعمار و حاکمان ظالم است که شاعران آن را در اشعار خود به تصویر کشیده‌اند. ابوالقاسم عارف قزوینی و معروف رصافی از جملۀ این شاعران در ادبیات معاصر ایران و عراقند ...

وطن‌دوستی یا عشق به میهن یکی ازافتخارات انسان در طول تاریخ و جزو مهم‌ترین درون‌مایه‌های اشعار شاعران معاصر عرب و فارسی است. از جملۀ این شاعران، شاعران ملیگراى فلسطینى و ایرانی، ابراهیم طوقان و طاهره صفارزاده هستند که احساس ...

در میان منابع تاریخی نباید از ارزش آثاری غافل شد که در عین گزارش وقایع تاریخی به تأملات خردمندانه و عبرت‌اندوزی‌‌هایی آراسته‌اند که تأثیر مثبت آن بر زندگی انسان و اصلاح شخصیت افراد انکارناشدنی است. تاریخ بیهقی از ...