انتروپی در طبیعت و جامعه در داستان «گیله‌مرد»

Abstract

داستان گیله‌مرد از بزرگ علوی داستانی واقع‌گراست که البته ظرفیت‌های نمادپردازی نیز دارد. نقدهای موجود از این اثر از نوع نقد جامعه‌شناسانه است که با توجه به واقعیت‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی عصر رضاخان، حوادث و شخصیت‌های داستان را بازخوانی می‌کند. هم‌زمانی آشوب و اضطراب شخصیت‌های داستان با انتروپی طبیعت، ما را به بررسی رابطة زمینه و حوادث داستان و نیز رابطة جامعه و طبیعت فرا می‌خواند. رابطه‌ای که در آن زمینه نقشی برجسته‌تر از ایجاد صحنه برای حوادث داستان یا بازگویی درون شخصیت‌ها بازی می‌کند. نقد بوم‌گرایانة گیله‌‌مرد خوانشی تازه از این اثر را ارائه می‌دهد که در آن، بیان همة واقعیت‌ها در ملاحظات طبقاتی و اجتماعی خلاصه نمی‌شود؛ بلکه فریاد و غرش جنگل و انتروپی طبیعت معنا و مفهومی زیست‌محیطی را با خود به همراه دارد.