بررسی سنجشی مضامین سیاسی اشعار سپیده کاشانی و نازک‌الملائکه

Abstract

جامعه‌‌شناسی ادبیات به عنوان یکی از شاخه‌‌های جامعه‌‌شناسی هنر، ساخت و کارکرد اجتماعی ادبیات را بررسی نموده و در تحلیل آثار ادبی بیشتر به عوامل بیرونی آن توجه دارد. از این منظر، ادبیات هر ملت می‌‌تواند تصاویری فرضی را از واقعیت‌‌های موجود ارائه داده و نکته‌‌های کلی تاریخ اجتماع را به عنوان سندی اجتماعی در اختیار پژوهشگران این عرصه قرار دهد. در پژوهش حاضر با روش توصیفی ‌‌ـ‌‌ تحلیلی و آماری به بررسی اشعار سیاسی سپیده کاشانی و نازک‌‌الملائکه، دو تن از شاعران نوگرای پارسی و عربی پرداخته شده است. حاصل این نوشتار ضمن این که نشان از بازتاب مضامین سیاسی مشابه همچون جنگ، حوادث سیاسی داخلی، مسائل سیاسی دیگر کشورها، شخصیت‌‌های مهم سیاسی، زنان و مبارزه و ... در اشعار هر دو شاعر دارد، گویای تفاوت‌‌هایی است که به دلیل شرایط خاص محیطی هر یک از آنان ایجاد گردیده است. بی‌‌شک تأثیرپذیری هر دو شاعر از بسترهای سیاسی و اجتماعی عصر خویش علاوه بر آن که بر حضور فعال زنان شاعر در عرصه‌‌های اجتماعی و ادبی اشاره دارد، می‌‌تواند تأیید روشنی بر نظریة اجتماعی ادبیات نیز به شمار آید.