نقد الهیات تفکیکی از نگاه فلسفی علامه مجلسی

Abstract

این مقاله از چشم‌انداز علامه محمدباقر مجلسی، نگاهی به فلسفۀ اسلامی و مکتب تفکیک دارد. درحقیقت تلاش شده است از منظر مجلسی دوم، صاحب کتاب مرآةالعقول<em> فی شرح اخبار آل رسول،</em> محاکمه‌ای بین فلسفۀ اسلامی و مکتب تفکیک به عمل آید. میدان پژوهش، بیشتر کتاب <em>العقل و الجهل </em>و کتاب <em>التوحید اصول کافی </em>و شرح و تفسیر علامه مجلسی بر این دو کتاب است. شیوۀ عقلانی و نیز اصول و مبانی وجودشناسی مدنظر علامه برای استخراج و استنباط مراد امام معصوم، بررسی و با مرام مکتب، تفکیک و ادعاهای آنها مقایسه و تحلیل شده‌اند.<br /> علامه مجلسی در شرح کتاب <em>عقل و جهل</em> عقل‌شناسی را قبول کرده که در فلسفۀ اسلامی پذیرفته شده‌ است. همچنین در شرح کتاب <em>توحید</em> از قواعد و براهینی استفاده کرده که کاملاً مغایر و متعارض با مبانی است که بعدها در اندیشه‌های تفکیکی مطرح شدند و الهیات خود را بر آنها استوار کردند و با توجه به ‌آنها معارف دینی را می‌فهمیدند و تفسیر می‌کردند.