تأثیر تراکم سختینه‌های زمستان‌گذران بر شدت بیماری سوختگی غلاف و میزان خسارت محصول برنج

Abstract

بیماری سوختگی غلاف برگ برنج ناشی ازRhizoctonia solani AG1- IA یکی از بیماری­های مهم برنج از لحاظ اقتصادی در دنیا محسوب می­شود. پیش­بینی تراکم مایه تلقیح و آگاهی از نحوه زمستان­گذرانی عامل بیماری، مدیریت زراعی و کاهش استفاده از قارچ­کش‌ها را در کنترل این بیماری به­دنبال خواهد داشت. هدف از این تحقیق، بررسی اثر تراکم مایه تلقیح (سختینه) زمستان­گذران بر میزان و شدت بیماری سوختگی غلاف و میزان خسارت محصول برنج در شرایط آب و هوایی استان گیلان بود. برای این منظور، یک آزمایش مزرعه­ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزارع تحقیقاتی موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) طی دو سال زراعی 98-1396 انجام شد. تیمارها به­ترتیب شامل صفر، 12، 24 و 36 سختینه در یک کرت نه متر مربعی و رقم برنج مورد مطالعه، رقم اصلاح شده ایرانی شیرودی بود. نتایج نشان داد که تراکم مایه تلقیح (سختینه) تأثیر معنی­داری بر توسعه بیماری سوختگی غلاف برگ برنج داشت و میزان بالای آن در مزرعه، منجر به افزایش بیماری و خسارت محصول در مراحل رشد برنج شد. بررسی تراکم سختینه­های زمستان­گذران طی دو سال اجرای آزمایش نیز نشان داد که میزان بارندگی­های پس از برداشت محصول برنج در قدرت زنده­مانی سختینه­های قارچ تأثیر زیادی داشت و موجب کاهش آن­ها شد. بنابراین، حذف و یا کاهش مایه تلقیح اولیه و پیش­بینی میزان زنده­مانی و بقاء عامل بیماری در شرایط مزرعه می­تواند یکی از موثرترین راه­کارها در مبارزه با بیماری سوختگی غلاف برگ برنج باشد.