مقایسه کارایی پنوکسولام با برخی علف‌کش‌های رایج شالیزار

Abstract

آزمایشی دو ساله جهت مطالعه واکنش برنج و علف‌های هرز شالیزار به علف‌کش جدید دو ‌منظوره پنوکسولام در مقایسه با برخی علف‌کش‌های انتخابی رایج برنج طی سال‌های 1389 و 1391 در مؤسسه تحقیقات برنج کشور اجرا شد. تیمارهای سال اول شامل پنوکسولام در غلظت‌های 24، 30، 36، 42 و 48 (گرم ماده موثره در هکتار)، بوتاکلر+ بن‌سولفورون‌متیل، بوتاکلر+سینوسولفورون و آنیلوفوس+اتوکسی‌‌سولفورون و تیمارهای سال دوم پنوکسولام در دو سطح 30 و 40 (گرم ماده موثره در هکتار)، اکسادیارژیل+بن‌سولفورون‌متیل، تیوبنکارب+بن‌سولفورون‌متیل و تیوبنکارب بود. تیمارهای علف‌کشی رایج در غلظت توصیه شده بررسی شدند. نتایج نشان داد که گیاه‌سوزی پنوکسولام بر روی برنج در 2 و 4 هفته پس از نشاءکاری (WAT) به ترتیب مشابه و بیشتر از علف‌کش‌های رایج بود. کارایی پنوکسولام در کنترل سوروف در سال اول و دوم آزمایش به ترتیب مشابه و کمتر از علف‌کش‌های رایج و در کنترل «جگن‌ها و پهن‌برگ‌ها» در هر دو سال اجرای آزمایش کمتر از آن‌ها بود. کاهش کارایی پنوکسولام در کنترل سوروف در سال دوم احتمالاً به دلیل کمبود آب و فقدان غرقاب دائم بود. متوسط کارایی بوتاکلر+بن‌سولفورون‌متیل یا سینوسولفورون در سال اول در کنترل «جگن‌ها و پهن‌برگ‌ها» به طور متوسط به ترتیب 99، 89 و 85 درصد در 2، 4 و 10 WAT و کارایی پنوکسولام در حداکثر دز توصیه شده و زمان‌های مشابه به ترتیب 61، 40 و 57 درصد بود. در سال دوم اجرای آزمایش و در 4-WAT کارایی پنوکسولام در کنترل «پیزور و گوشاب» حداکثر 31 درصد و «بن‌سولفورون‌متیل در اختلاط با باریک‌برگ‌کش‌ها» حداقل 90 درصد بود. بیشترین عملکرد شلتوک در سال نخست اجرای آزمایش در تیمار بوتاکلر+سینوسولفورون 3650 (kg/ha) و تیمار بوتاکلر+ بن‌سولفورون‌متیل به مقدار 2913 (kg/ha) با شاهد وجین دستی و دز توصیه شده پنوکسولام از نظر آماری مشابه بود. علف‌کش آنیلوفوس+اتوکسی‌سولفورون فاقد کارایی کافی در کنترل تمام علف‌های‌هرز و عملکرد آن با شاهد بدون وجین مشابه بود. اختلاط تیوبنکارب یا اکسادیارژیل با بن‌سولفورون‌متیل در سال دوم دارای بیشترین عملکرد شلتوک (3666≤)‌و پنوکسولام در حداقل و حداکثر دز مورد بررسی در مقایسه به ترتیب دارای 25 و 48 درصد عملکرد کمتری بود. به طور کلی بر اساس نتایج این تحقیق پنوکسولام در مقایسه با علف‌کش‌های رایج دارای دوام بیشتر گیاه‌سوزی بر روی برنج، طول دوره کارایی کمتر در کنترل علف‌هرز سوروف و فاقد کارایی کافی در کنترل دو علف‌‌هرز مهم پیزور و گوشاب بود.