تاثیر امواج التراسونیک و تنش خشکی بر برخی صفات ذرت

Abstract

تأثیر مثبت پرتودهی بذر با امواج التراسونیک بر رشد گیاه­چه اخیراٌ مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. بیشتر آزمایش­ها در این مورد، به جوانه­زنی و استقرار اولیه گیاه­چه معطوف شده است. هدف از این تحقیق، بررسی واکنش گیاه بالغ ذرت به این امواج تحت شرایط تنش خشکی بود. یک آزمایش مزرعه­ای به­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شاهرود در سال 1393 اجرا شد که تیمارها شامل سه سطح تنش خشکی (شاهد، قطع آبیاری از آغاز مرحله گلدهی و قطع آبیاری از مرحله خمیری­شدن دانه) و پنج زمان پرتودهی بذر با امواج التراسونیک (شاهد، 2، 4، 6 و 8 دقیقه) بودند. نتایج نشان داد که بر خلاف آثار اصلی فاکتورها که بر بیشتر صفات مورد مطالعه (به غیر از اثر امواج بر وزن خشک ساقه و برگ) معنی­دار بود، برهمکنش خشکی و پرتودهی تنها بر دو صفت ارتفاع بوته و قطر ساقه معنی­دار شد. این نشان می­دهد که با تغییر شدت تنش خشکی، تأثیر پرتودهی بر بیشتر صفات مورد مطالعه دستخوش تغییر نمی­شود. پرتودهی بذر به مدت شش دقیقه توانست میانگین این صفات را به­ترتیب 8، 10 و 12 درصد نسبت به شاهد افزایش دهد. به­طور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که پرتودهی بذر ذرت با امواج اولتراسونیک تحت هر دو شرایط تنش و بدون تنش خشکی، باعث قوی­تر شدن گیاه ­شد، به­ویژه تحت شرایط تنش خشکی که پرتودهی توانست اثر نامطلوب تنش خشکی را بر گیاه کاهش دهد.