بررسی تنوع آللی و هاپلوتایپی نشانگرهای ریزماهواره پیوسته به QTL بزرگ اثر کنترل کننده تحمل به خشکی در کروموزوم شماره نه برنج

Abstract

به منظور بررسی تنوع آللی و هاپلوتایپی و شناسایی نشانگرهای آگاهی­بخش خصوصیات ریشه تعدادی از ژنوتیپ­های برنج تحت شرایط تنش خشکی، از هفده نشانگر ریزماهواره کروموزوم شماره نه برنج که با QTL بزرگ اثر کنترل کننده مرفولوژی ریشه در شرایط تنش خشکی پیوسته بودند، استفاده شد. بر اساس داده­های ژنتیکی، تعداد 22 ژنوتیپ­ مورد مطالعه در دو گروه طبقه­ بندی شدند. در گروه اول که شامل ژنوتیپ Bala نیز بود، ژنوتیپ­های متحمل­تر به خشکی قرار گرفتند و گروه دوم، شامل ژنوتیپ‌هایی بود که از لحاظ صفات ریشه ضعیف­تر و احتمالاً حساس به خشکی بودند. نتایج مولکولی نشان داد که نشانگرهای RM24671 و RM215 واقع در این ناحیه کروموزومی دارای بیشترین تنوع آللی بودند. نتایج تجزیه ارتباط بین نشانگرها و صفات مورد بررسی تحت شرایط تنش نشان داد که نشانگرهای RM530-A با ضخامت ریشه (B=0.431)، RM24627-A با وزن ریشه (B=0.573)، RM24669-C با تعداد ریشه (B=0.620)، RM6535-C با وزن ساقه (B=-0.503)، RM684-A با طول ساقه (B=0.832)، RM160-A با طول ریشه (B=0.373)، RM684-A با کد ژنوتیپی (B=-0.811) و RM24627-A با زیست توده (B=1.073) دارای بیشترین ضریب رگرسیون استاندارد شده بودند که در صورت تایید نتایج به وسیله آزمایش­های بیشتر می­توانند به عنوان نشانگرهای آگاهی بخش مورد استفاده قرار گیرند. تجزیه هاپلوتایپی نیز 22 ژنوتیپ برنج را در قالب 16 هاپلوتایپ مختلف قرار داد و هاپلوتایپ شماره 8 که شامل ژنوتیپ­های دیلمانی و IR25571 بود، بیشترین شباهت را به ژنوتیپ Bala داشت. بنابراین، به نظر می­رسد این ژنوتیپ­ها همانند والد Bala واجد QTLهای کنترل کننده تحمل به خشکی در این ناحیه ژنومی باشند. در صورت تایید نتایج، می­توان از این ژنوتیپ­ها در برنامه­های به­نژادی تحمل به تنش خشکی استفاده کرد.