تجزیه ارتباط و ساختار بخشی از ذخایر ژنتیکی برنج (Oryza sativa L.) بر اساس نشانگرهای ریزماهواره

Abstract

ارزش اقتصادی یک رقم به صفات مختلف آن بستگی دارد و از این­رو اطلاع دقیق از رفتار ژنتیکی و شناسایی مکان­های ژنومی دخیل در کنترل این صفات می­تواند به به­نژادگر در اصلاح ارقام کمک کند. در این تحقیق، ارتباط و پیوستگی بین 25 نشانگر ریزماهواره با برخی از صفات مهم زراعی و مرفولوژیک در 121 لاین و رقم مختلف برنج از طریق مدل­های ارتباط­یابی شامل مدل خطی عمومی (GLM) و مدل خطی مخلوط (MLM) با استفاده از نرم­افزارهای Structure و Tassel مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس 25 نشانگر ریزماهواره مورد استفاده در این مطالعه، ساختار ژنتیکی جمعیت به پنج زیرجمعیت فرعی (5=K) تقسیم شد که نتایج حاصل از رسم بارپلات نیز آن­را تایید کرد. در تجزیه ارتباطی با دو روش GLM و MLM، به­ترتیب 26 و 30 نشانگر، ارتباط معنی­داری را با صفات مورد مطالعه نشان دادند و تغییرات قابل توجهی از این صفات را توجیه کردند. وجود نشانگرهای مشترک در میان برخی صفات بررسی شده مانند ارتباط معنی­دار نشانگر RM5 با صفات طول و عرض برگ پرچم و نشانگر RM3355 با صفات تعداد روز تا 50 درصد گلدهی و ارتفاع بوته می­تواند ناشی از آثار پلیوتروپی و یا پیوستگی نواحی ژنومی دخیل در این صفات باشد. همچنین، نشانگرهای RM190 و RM6080 با ضریب تبیین بالابه­ترتیب با صفات طول شلتوک و عملکرد دانه منتسب شدند که می­توانند پس از آزمایش­های تکمیلی و تأیید نتایج، به­منظور شناسایی ژن­های رمزکننده این صفات، ناحیه ژنومی مربوطه اشباع و توالی­یابی شوند.