بررسی انتقادی کتاب مطالعات اجتماعی فناوری؛ تأملات نظری و میان‌رشته‌ای

Abstract

هدف این مقاله ارزیابی نقادانه کتاب «مطالعات اجتماعی فناوری؛ تاملات نظری و میان­رشته­ای» به گردآوری و ویرایش رضا صمیم است. این کتاب در قلمرو مطالعات علم و فناوری جای دارد. مطالعات علم و فناوری به عنوان یک حوزه مطالعاتی میان رشته­ای، در فضای علمی ایران همچنان نوپاست و کمتر توسط پژوهشگران مورد توجه قرار گرفته است. انتشار این کتاب توانسته به غنای ادبیات علمی این حوزه در کشور کمک نماید. از مزایای این کتاب، ارائه برخی ملاحظات بومی و فرهنگی کشور ذیل حوزه مطالعاتی مذکور است. مقالات این مجموعه، توسط افراد مختلف نگارش یافته است و نقش ویراستار در یکدست­سازی و برقراری پیوند میان مقالات کم­رنگ بوده است. ارائه مباحث نظری و میان­رشته­ای در اغلب مقالات، عمدتا متمرکز بر دیدگاه جامعه­شناسی فناوری است و از این رو، به نظر می‌رسد دیدگاه حاکم بر کتاب به نگاه سنتی و متعارف در رابطه میان علم و فناوری و جامعه نزدیک‌تر است تا به رویکرد جدید مطالعات علم و فناوری. هم‌چنین تفکیک مقالات این مجموعه میان تأملات نظری و میان‌رشته‌ای ذیل یک حوزه مطالعاتی میان‌رشته‌ای چندان معنادار نیست، و شاید تفکیک موجه بایستی میان دو تأملات نظری و موردپژوهی‌های مقتضی تحقق می‌یافت.