نقد و بررسی کتاب تاریخ و ادبیات قزاق (بررسی و تحلیل پیوندهای تاریخی و ادبی با ایران)

Abstract

قزاق‌ها که در سال ۱۴۶۵ از جامعه ترکان جدا شده بودند تا زمان استیلای روس‌ها هویت مستقل داشته بعد از استقلال هم جغرافیای گسترده آسیای میانه را در دست گرفتند. اما می‌دانیم که این جغرافیای گسترده بخشی از جغرافیای فرهنگی ایران است. بنابراین سیر تاریخی تفکر و ادبیات در این دیار لازمه کنکاش محافل علمی ایران است. درنتیجه برای نیل به این هدف در این مقاله کتاب «تاریخ و ادبیات قزاق: بررسی و تحلیل پیوندهای تاریخی و ادبی با ایران» تألیف پروفسور اسلام چمنی مورد نقد و بررسی قرار داده‌‌ایم. در این نقد و بررسی به ویژگی‌‌های مثبت کتاب ازقبیل ارائه اطلاعات مختصر درباره تاریخ و فرهنگ قزاق، دوره‌‌های مختلف ادبیات قزاق بخصوص ادبیات دورۀ خفقان استالینی و نحوه مبارزه روشنفکران قزاق با استبداد استالینی در رأس آن‌‌ها به سیر تفکر و فرهنگ قزاقی اشاره خواهیم کرد. به‌‌خصوص به چهره‌‌های شاخص و تأثیرگذار قزاق ازقبیل آبای قونانبای‌‌اوغلو، شاه‌‌کریم، مختار آویزوف و غیره اشاره خواهیم کرد. همچنین به برخی ایرادات موجود در کتاب ازقبیل تکرار مطالب و بیان احساساتی برخی مطالب و ضعف صفحه‌‌آرایی و ویرایش کتاب خواهیم پرداخت. این کتاب در دانستن نحوه و زمان تأثیرگذاری فرهنگ و ادبیات ایران در آن مناطق بسیار حائز اهمیت است.