شناسایی QTL‌های مرتبط با جوانه زنی گندم در شرایط معمولی و تنش خشکی

Abstract

جوانه­زنی بذر (ظرفیت، زمان، میزان و همزمانی) از خصوصیات بارز و مهم یک رقم زراعی توصیف می­شوند. به منظور شناسایی نواحی ژنومی کنترل­کننده صفات مرتبط با جوانه­زنی دانه گندم، 149 لاین هاپلوئید و والدین آنها Rojo Yecora و No. 49 طی سال زراعی 93-1392 در قالب طرح آلفا لاتیس در دو شرایط عادی و تنش رطوبتی اجرا گردیدند. صفات ضریب سرعت جوانه‌زنی، درصد جوانه­زنی نهایی، سرعت جوانه‎زنی، شاخص میزان جوانه­زنی و متوسط جوانه­زنی روزانه مورد اندازه‎گیری قرار گرفتند. در این بررسی، 340 جفت آغازگر ریزماهواره برای تعیین چند‌شکلی والدین استفاده گردید. همچنین از هفت آغازگر رتروترانسپوزونی مبتنی بر نواحی LTR رتروترانسپوزون­های جو و 28 ترکیب آن­ها در تکنیک IRAP و از ترکیب این آغازگر با آغازگرهای ISSR (63 ترکیب) در تکنیک REMAP برای غربال جمعیت استفاده شد. تجزیه QTL به روش نقشه یابی فاصله­ای مرکب (CIM) برای هر صفت در هر محیط و میانگین دو محیط انجام گردید. برای همه صفات مورد مطالعه، تفکیک متجاوز مشاهده شد. در مجموع، 11 QTL برای صفات مورد مطالعه شناسایی گردید. واریانس فنوتیپی کل تبیین­شده بوسیله این QTL­ها از82/11 تا 42/21 درصد متغیر بود (بیشترین مقدار LOD برایQTL کنترل کننده سرعت جوانه 65/6 LOD = روی کروموزوم 4B (Sg-Normal 4B) به‌دست آمد. نتایج نشان داد که QTL­های شاخص میزان جوانه‌زنی و سرعت جوانه‌زنی مربوط به کمیت و کیفیت جوانه‌زنی در هر دو شرایط از تظاهر خوبی برخوردار بودند. لذا از QTL­های پایدار و خوشه­ای شناسایی شده می­توان در برنامه گزینش به کمک نشانگر (MAS)، استفاده نمود.