بررسی قرابت دو گندم پوشینه‌دار با گندم‌های تتراپلویید و هگزاپلویید

Abstract

گندم‌های پوشینه‌دار جزء نخستین گندم‌های اهلی‌شده هستند. این گندم‌ها ‌‌دارای صفات مطلوب زراعی از قبیل تحمل به تنش‌های غیرزنده و زنده ،کمیت و کیفیت پروتئین دانه بالا و ‌تجمع مواد ریزمغذی هستند که لازم است جهت استفاده از پتانسیل موجود در آن‌ها برای به نژادی گندم، رابطه قرابتی آن‌ها با سایرگندم‌ها ‌تعیین شود. در این مطالعه جهت بررسی ارتباط دو ژنوتیپ گندم تتراپلوئید پوشینه‌دار زرنه و جونقان که از مناطقی در استان چهارمحال و بختیاری جمع‌آوری شده بودند با 28 ژنوتیپ دیگر با سطوح پلوئیدی متفاوت از 17 جفت آغازگر SSR مربوط به ژنوم A و B گندم استفاده شد. 17 جفت آغازگر به‌کار رفته در این مطالعه، چندشکلی مناسبی از 2 تا 11 آلل نشان دادند و متوسط ارزش PIC، 53/0 بود. میانگین هتروزیگوسیتی بالا، تعداد آلل مشاهده‌شده زیاد و متوسط PIC بالا برای کلیه مکان‌های ژنی نشان‌دهنده چندشکلی بالای ایجادشده برای تفکیک ژنوتیپ‌ها بود. بر روی درخت فیلوژنی ترسیم‌شده دو ژنوتیپ پوشینه‌دار زرنه و جونقان به همراه دو ژنوتیپ <em>T. dicoccoides</em> در یک گروه قرار گرفتند و یک ژنوتیپ <em>T. dicoccum</em> که فرم اهلی شده <em>T. dicoccoides</em> است، در فاصله کمی از این گروه قرار گرفت. سه ژنوتیپ گندم دوروم در فاصله دورتری از <em>T. dicoccum</em> قرار گرفتند. با توجه به دندروگرام به‌دست آمده از این بررسی به نظر می‌رسد که دو ژنوتیپ تتراپلوئید پوشینه‌دار، زرنه و جونقان دارای روابط ژنتیکی نزدیکی با <em>T. dicoccoides</em> هستند.