کاوشنامه زبان و ادبیات فارسی
مرور بر اساس
مجموعههای این پایگاه
ارسال های اخیر
-
تحلیل تقابلهای دوگانه در نشانههای اشعار نیمایی حسین منزوی
(دانشگاه یزدYazd University, 2023-05-22)حسین منزوی از شاعران برجستۀ معاصر است. باآنکه او را بیشتر به دلیل خلاقیتهای عروضی و تصویرسازیهای بدیع در غزل نو میشناسند، اشعار نیمایی منزوی نیز بسیار ارزشمند است. این اشعار تا کنون، بهطور مستقل بررسی نشده است؛ درحالیکه ...
-
بررسی و تحلیل عنصر عاطفه در «مجموعه شعر رهروان بیبرگ» سروده تقی پورنامداریان
(دانشگاه یزدYazd University, 2023-05-22)مجموعه شعر «رهروان بی برگ»، نخستین دفتر شعری تقی پورنامداریان است که برگزیده ای از لحظه های عاطفی خاص شاعر را در یک دورۀ تقریباً چهل ساله در بر می گیرد. در این مجموعه شعری، عاطفه یا احساس که نوعی واکنش غیرارادی در برابر ...
-
بررسی انواع مغالطه در مثنوی «همایون کتاب» شارق یزدی
(دانشگاه یزدYazd University, 2023-05-22)غلامحسین شارقیزدی (1226-1307 ه.ش) از شاعران معاصر است که به سبب اشتغال به دبیری، قضاوت و وکالت، بر دانش منطق تسلّط داشته و در مثنوی فلسفی-عرفانیاش، با حسن بیان، نقایص استدلالهای نامعتبر و برهان های ضعیف و غلطانداز را ...
-
شیوههای انتقال فره و ارتباط آن با فرزندکشی گشتاسب
(دانشگاه یزدYazd University, 2023-05-22)یکی از بحثبرانگیزترین کارهای پادشاهان در شاهنامه سعی گشتاسب در کشتن اسفندیار است. عموماً، علاقه گشتاسب را به پادشاهی، علّت این عمل او ذکر میکنند و در شاهنامه نیز از زبان پشوتن، به این موضوع اشاره شده است. اما در این باره ...
-
تحلیل تطبیقی مفاهیم اسطورهای نماد انگشتری و بررسی بازتاب آن در حکایتی از اقبال نامۀ نظامی
(دانشگاه یزدYazd University, 2023-05-22)نمادپردازی، یکی از کاربردیترین شیوه ها برای انتقال و تداعی معانی است. از دیرباز تا کنون، هنرمندان و سخنوران به یاری همین ویژگی کاربردی نماد، جذّابیت های بیشتری به آثار خود افزوده اند. حکیم نظامیگنجه ای (وفات 614 هـ ...
-
تحلیل انتقادی رمان اشکانه (بر اساس نظریۀ فرکلاف)
(دانشگاه یزدYazd University, 2023-05-22)از آغاز جنگ ایران و عراق، سه نسل از نویسندگان در وادی رمان پایداری قلمزدهاند. در این رمانها، همسو با تغییراتی که در فرآیندهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه صورت گرفته است، شاهد تحوّل تدریجی و پیدایش گفتمانهای تازهای ...
-
تحفةالغیب محمودبن حسین مشهدی؛ رسالهای در تصوف از اوایل قرن دهم
(دانشگاه یزدYazd University, 2023-02-20)دربار عثمانی در زمان سلطان محمّد فاتح و فرزندش، سلطان بایزید دوم، از مراکز حامی زبان و ادب فارسی بود؛ به گونهای که برخی ایرانیان با شنیدن اخبار امنیت و حمایت پادشاهان آن دیار، راه مهاجرت اختیار کردند. یکی از این افراد، ...
-
بررسی و تحلیل غزل فاضل نظری، مطابق الگوی انسجام متن هالیدی و حسن
(دانشگاه یزدYazd University, 2023-02-20)یکی از غزلسرایان معاصر که شعرش در سالهای اخیر مورد توجّه بوده، فاضل نظری است. او به عنوان شاعر «جریانساز» دهه اخیر شناخته شده است. نظریه انسجام متن هالیدی (Halliday) که با همکاری رقیه حسن، تکامل یافت، متن ادبی را در سه ...
-
ردهبندی فرمالیستی آیرونی در داستانهای کودک
(دانشگاه یزدYazd University, 2023-02-20)هیچ تعریفی قابلیت اشتمال بر تمام وجوه آیرونی را ندارد. از منظر این پژوهش، آیرونی (Irony) مستلزم حضور سه شخص است: آیرونیست (Ironist)، قربانی، و ناظر آیرونی. آیرونیست با کلام یا با کنش خود بهصورت آگاهانه (به قصد فریب) یا ...
-
تحلیل سبکشناختی نشاندارهای ایدئولوژیک در همایوننامه عبدالرزاق دُنبلی
(دانشگاه یزدYazd University, 2023-02-20)همایوننامه، متعلّق به عبدالرّزّاقبیگ دنبلی (1243-1176 ه.ق)، شاعر دربار فتحعلیشاه قاجار، منظومهای ششهزار بیتی در گونۀ حماسۀ دینی، زیرگونه مختارنامه که قیام مختار را در قالب شعر حماسی روایت کرده است. سراینده اثر، ضمن ...
-
شگردهای ایهام اصطلاحات موسیقی در اشعار عصار تبریزی و مقایسهی آن با نظامی و حافظ
(دانشگاه یزدYazd University, 2023-02-20)شعر و موسیقی ارتباط دیرین و تنگاتنگی با یکدیگر دارند و معمولاً لازم و ملزوم همدیگر بودهاند. اگرچه در این روزگار، به خاطر گستردگی، هر کدام برای خود راهی پیدا کرده و به کمال رسیدهاند، اما آن پیوند دیرینه هنوز پابرجاست و ...
-
ارزیابی ترجمۀ بنگالی شاهنامۀ فردوسی از منیرالدین یوسف
(دانشگاه یزدYazd University, 2023-02-20)شاهنامه فردوسی یکی از بزرگترین حماسههای جهان است که در سرزمین ایران، حدود هزار سال پیش به زبان فارسی سروده شده و همچنان یکی از بزرگترین متنهای حماسی دنیا به شمار میرود. تعداد کمی از آثار ادبی جهان به اندازه شاهکاری ...
-
بررسی سرشت «شر» در رمانی از بلقیس سلیمانی براساس آرای دارل کوئن
(دانشگاه یزدYazd University, 2022-10-23)رمان «تخم شر» از بلقیس سلیمانی یکی از آثار متمایز ادبیات داستانی معاصر فارسی است که نویسنده طی آن، تلاش کرده است تا از طریق قصهای پرکشش و مملو از خردهروایتهایِ متنوّعِ فرعی، به موضوع «شر» بهعنوان مفهومی مجادلهآمیز و ...
-
تأویل داستان خضر و موسی بر اساس کتاب بحرالمعانی
(دانشگاه یزدYazd University, 2022-10-23)بحرالمعانی اثر محمد بن نصیرالدین جعفر مکّی حسینی، عارفی از خطّۀ هندوستان است. این اثر مجموعۀ سی و شش مکتوب عرفانی است که در قرن نهم هجری، خطاب به شخصی به نام «ملکمحمود شیخا» به رشتۀ تحریر درآمده است.مهمترین ویژگی کتاب ...
-
غزلیات سلمان ساوجی و جهاننگری صوفیه
(دانشگاه یزدYazd University, 2022-10-23)سلمان ساوجی از شاعران توانای سدۀ هشتم هجری است که در قالب های مختلف شعر فارسی، طبع آزمایی کرده و آثار گرانسنگی از خود به یادگار گذاشته است. وی بیشتر، به عنوان شاعری قصیده سرا و مداح شناخته می شود؛ هرچند در عرصۀ غزل نیز ...
-
«خویش»، و تجلی انواعِ نمادهای آن در شاهنامۀ نقالان
(دانشگاه یزدYazd University, 2022-10-23)در روانشناسی ژرفا، هرچند «من»، مرکز «خودآگاهی» است و انسان به واسطۀ آن با جهان پیرامون خود ارتباط برقرار میسازد، ولی کل روان، مرکزی دیگر به نام «خویش» دارد که علاوه بر خودآگاهی، ناخودآگاهی را نیز در برمیگیرد. در حقیقت، ...
-
سبک شناسی لایه ای تذکرة الاولیاء عطار در سه لایه واژگانی، نحوی و بلاغی
(دانشگاه یزدYazd University, 2022-10-23)سبکشناسی دانشی است که به مطالعۀ شیوۀ کاربرد زبان در متون میپردازد و در این مطالعه از روشهای گوناگون بهره میبرد. یکی از روشهایی که این دانش در تحلیل متون ادبی از آن بهره میبرد، سبکشناسی لایهای است. سبکشناسی لایهای، ...
-
بازتاب تصاویرشعری شاعران کهن پارسی در اشعار نو مهدی اخوان ثالث
(دانشگاه یزدYazd University, 2022-10-23)با پیدایش شعر نو، تقابلی بین طرفداران شعر نو وسنّتی ایجاد شد. در این میان، مهدی اخوان ثالث (1307-1369 ه.ش.) که ازچهره های تأثیرگذار شعر نو محسوب می شود، دیدگاه هایی را در انتقاد از شعر سنّتی بیان کرده است. این انتقادها ...